15 Αυγούστου 1940: Η ανίερη φασιστική πρόκληση!

Εφημερίδα Έθνος (πηγή: Εθνική Βιβλιοθήκη)

Συμπληρώνονται σήμερα 15 Αυγούστου, 84 ολόκληρα χρόνια από την ιταμή φασιστική πρόκληση του τορπιλισμού του καταδρομικού 'Έλλη' μέσα στο λιμένα της Τήνου, όπου εορτάζονταν η Κοίμησις της Θεοτόκου. Το καθεστώς του πομπώδη Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι κορύφωσε έτσι μία σειρά προκλητικών ενεργειών που στόχο είχαν να εμπλέξουν τη χώρα μας στη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που μαίνονταν ήδη από το Σεπτέμβριο του 1939. 
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, ένας γερμανόφιλος πρώην στρατιωτικός που είχε ανέλθει στην εξουσία τον Αύγουστο του 1936 (χάρις στην πραξικοπηματική έγκριση του επίορκου αγγλόφιλου μονάρχη Γεωργίου Β') βρέθηκε σε δυσμενή θέση, αφού δεχόταν σφοδρές πιέσεις από δύο αντίθετους πόλους. Από τη μία η σύμμαχος Μεγάλη Βρετανία -που ήταν ουσιαστικά η μόνη ευρωπαϊκή δύναμη η οποία αντιστεκόταν ακόμη στον 'Άξονα"- υποσχόταν βοήθεια σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ελλάδας. Ωστόσο, ο Μεταξάς γνώριζε ότι η χώρα δεν θα μπορούσε να αντέξει μία τέτοια δοκιμασία, μόλις 18 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Οι Ιταλοί προσέβλεπαν σε κυριαρχία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, ενώ από τον Απρίλιο του 1939 είχαν εισβάλει και καταλάβει την Αλβανία, μετατρέποντάς την σε φασιστικό προτεκτοράτο. Η ΕΣΣΔ τυπικά, ακόμη ήταν στο πλευρό της ναζιστικής Γερμανίας, βάσει του συμφώνου μη επίθεσης και συνεργασίας που είχαν υπογράψει οι Ρίμπεντροπ και Μολότοφ το καλοκαίρι του 1939.
Ο Μεταξάς πίστευε πως θα μπορούσε να ισορροπήσει με επιτυχία μεταξύ αυτών των δύο αντίθετων συνασπισμών, αρκεί να μην έδινε πρόσχημα στους Ιταλούς. Για το λόγο αυτό η "ταυτότητα" του υποβρυχίου που κτύπησε την 'Έλλη' κρατήθηκε μυστική. Όλοι γνώριζαν, από τα θραύσματα των τορπιλών που βρέθηκαν, ότι το πλήγμα προερχόταν από τη γείτονα. Ας μην ξεχνάμε ότι τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν υπό Ιταλική κατοχή από το 1911. Τι ποιο εύκολο λοιπόν, ένα σκάφος ξεκινώντας από αυτά να φτάσει σχεδόν ανενόχλητο στις Κυκλάδες και να εξαπολύσει τη μοιραία επίθεση της 15ης Αυγούστου 1940, που συγκλόνισε το πανελλήνιο! Το εύδρομό μας βυθίστηκε, ενώ υπήρξαν αρκετοί νεκροί και τραυματίες. Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα εξεμάνη από το βάρβαρο χτύπημα, το οποίο είχε εκδηλωθεί ανήμερα μίας από τις πλέον σημαντικές εορτές της ορθόδοξης πίστης. Παρά την αγωνιώδη προσπάθεια του καθεστώτος της "4ης Αυγούστου" η χώρα να παραμείνει ουδέτερη, τα "σύννεφα" του πολέμου στοιβάζονταν απειλητικά στο γαλανό ελληνικό ουρανό...