Διάβημα της Παλαιστίνης για τον αγωγό East Med προκαλεί περισσότερα προβλήματα οριοθέτησης της ΑΟΖ, αντί να ενισχύει την ασφάλεια στην περιοχή

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θεωρούμε ότι το συμφέρον της κοινωνίας μας ταυτίζεται με ότι είναι αληθινό, συμβάλλει στη διασφάλιση του μέλλοντος των παιδιών μας και του πολιτισμού, βοηθάει την κοινωνία να ζει πιο βιώσιμα και πιο δίκαια. Πολύ συχνά το πολιτικό σύστημα – με την συχνά μονομερή ενημέρωση των ΜΜΕ (μονοδιάστατος λόγος) – “ανοίγει θέματα- απόλυτες αλήθειες” αλλά χωρίς την αντίστοιχη τεκμηρίωση και επεξεργασία που να αποδεικνύουν ότι έτσι είναι στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ψευδαισθήσεις και στο τέλος η κοινωνία να πληρώνει τον “λογαριασμό”

Ένα θέμα που έχει αναχθεί πλέον σε “εθνικό μύθο” είναι η αντίληψη  ότι η έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, η ανάπτυξη αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου East MED και άλλοι δρόμοι μεταφοράς υδρογονανθράκων (TAP αλλά και σταθμός μεταφοράς υγροποιημένου σχιστολιθικού αερίου από εξορύξεις fracking από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη) θα μας βοηθήσουν γεω-στρατηγικά και οικονομικά

Ξεκινάμε λοιπόν ένα αφιέρωμα με απόψεις και άρθρα που δεν βρίσκουν δρόμο στην “πολιτική” συζήτηση που (δεν) διεξάγεται στη χώρας μας. Άρθρα που θέτουν διαστάσεις που δεν φωτίζονται σήμερα τουλάχιστον επαρκώς ή θέτουν ερωτήματα ή και αμφισβητούν την αναγκαιότητα ή επιλογή να μετατραπούμε σε σταυροδρόμι της συνάντησης διάφορων δρόμων μεταφοράς υδρογονανθράκων όταν το ζητούμενο είναι να στραφούμε σε μια οικονομία που θα απαλλαγεί από τα ορυκτά καύσιμα. Αλλά επίσης, θέτουν υπό αμφισβήτηση τον “εθνικό μύθο” ότι αν η Ανατολική Μεσόγειος μετατραπεί σε ένα απέραντο πεδίο εξόρυξης υδρογονανθράκων, η χώρα μας και η Κύπρο θα επωφεληθούν πολλαπλώς. Είναι όμως έτσι, στην πραγματικότητα ή η επιλογή αυτή οδηγεί σε ανάφλεξη στην Α. Μεσόγειο;

Πέρα από δικά μας κείμενα, θα παρουσιάσουμε και άρθρα άλλων.  

Ένα νέο θέμα που αναδεικνύεται με την αναγγελία της διαδρομής του αγωγού East MED είναι η εμπλοκή μας ως χώρα στα προβλήματα που σχετίζονται με τα θέματα οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ισραήλ, Παλαιστίνης και Λιβάνου που όχι μόνο δεν ενδυναμώνουν τη θέση μας ως προς την οριοθέτηση της ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες αλλά μας εντάσσουν στις διενέξεις και αντιπαραθέσεις που υπάρχουν στην περιοχή, γινόμαστε μέρος του προβλήματος. Η Παλαιστινιακή αρχή προέβη σε διπλωματικό διάβημα προς την Ελληνική κυβέρνηση “για συμμετοχή της Ελλάδας στο σχέδιο κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου EastMed που παραβιάζει την κυριαρχία της Παλαιστίνης και του Λιβάνου”. Σε μήνυμα του Υπουργού Εξωτερικών της Παλαιστίνης Riad Malki και το οποίο επέδωσε ο Παλαιστίνιος πρέσβης στην Αθήνα, Μάρουαν Τουμπάσι, στον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, εκφράζεται η αντίθεση για την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού East Med, μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ (η Ιταλία δεν έχει δηλώσει ακόμα ρητά ότι θα την υπογράψει): «Τα θαλάσσια σύνορα του Ισραήλ αμφισβητούνται σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια και νότια πλευρά των δηλωμένων θαλάσσιων ζωνών», “γεγονός που καθιστά την υπογραφή της συμφωνίας παράνομη». Στο διάβημα αναφέρεται ότι «εάν ο αγωγός πρόκειται να περάσει από τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες που ανήκουν είτε στο κράτος της Παλαιστίνης είτε στη Δημοκρατία του Λιβάνου, τότε θα είναι παράνομος εκτός εάν έχει χορηγηθεί η συγκατάθεση των ενδιαφερομένων σύμφωνα με το άρθρο 58 παράγραφος 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)».

Στο διάβημα ο Παλαιστίνιος Υπουργός Εξωτερικών καλεί την ελληνική κυβέρνηση και τις εταιρείες που εμπλέκονται να σεβαστούν τα θαλάσσια δικαιώματα της Παλαιστίνης και να μην παραβιάσουν την κυριαρχία της, κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού ή της εφαρμογής του έργου: «Πιστεύουμε ότι η περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία θα επιτευχθεί μόνο μέσω του σεβασμού της ακεραιότητας των συνόρων μιας γειτονικής χώρας και με την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και του Δίκαιου της Θάλασσας».

Και το διάβημα καταλήγει: “Ήταν πάντα αμοιβαία πεποίθησή μας με την Ελλάδα ότι ο σεβασμός και των δυο στο διεθνές δίκαιο, στα θαλάσσια σύνορα και στις διεθνείς συμβάσεις έχει μεγάλη σημασία για τα κοινά συμφέροντά μας και τις διμερείς μας σχέσεις».

Αν και η Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ θα υπογράψουν το μνημόνιο συνεργασίας στις 2/1/2020, το μόνο που έχει ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής είναι οι μελέτες προ της Μελέτης Εφαρμογής (Pre-Feed Studies), ενώ εκκρεμεί τόσο η φάση της Μελέτης Εφαρμογής (Front End Engineering Design – FEED) όσο και η λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (Final Investment Decision – FID) αλλά ήδη δημιουργούνται εντάσεις όχι μόνο με την Τουρκία αλλά και με την Παλαιστίνη και τον Λίβανο, ενώ τα ελληνικά επιχειρήματα για το δίκαιο μας στα θέματα της ΑΟΖ έρχονται να “συγκρουστούν” με το πώς το Ισραήλ αντιμετωπίζει (μονομερώς) τα όρια της δικής του ΑΟΖ με την Παλαιστίνη και το Λίβανο. Να σημειωθεί ότι είναι πιθανός – όπως αναφέρεται στο διάβημα – “χάραξη” του αγωγού να περάσει μέσα από αυτές τις αμφισβητούμενες περιοχές και ο Παλαιστίνος ΥΠΕΞ καλεί ουσιαστικά την Ελλάδα να απόσχει από μονομερείς ενέργειες (!) «Παρά το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε ότι το έργο αυτό έχει στρατηγική σημασία για την Ελλάδα, παραμένει το γεγονός ότι τα θαλάσσια σύνορα του Ισραήλ αμφισβητούνται σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια και νότια πλευρά των δηλωμένων θαλάσσιων ζωνών. Παρότι το Ισραήλ δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), δεσμεύεται ωστόσο από τη Συνέλευση, ανεξάρτητα από το αν αποφασίζει ή όχι να εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις στις σχέσεις του με τις γειτονικές χώρες ή όχι. Ως εκ τούτου, αντιλαμβανόμαστε ότι εάν το Ισραήλ προτίθεται να παραβεί τέτοιες διατάξεις, είναι υποχρεωτικό από τα άλλα κράτη να μην αναγνωρίσουν μια κατάσταση που πηγάζει από παράνομη πράξη ούτε να παράσχει βοήθεια και να συμπράξει σε τέτοιες πράξεις».

Το μήκος του East MED σύμφωνα με τον σχεδιασμό υπολογίζεται σε 2000 χιλιόμετρα, κι έχει ως στόχο τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου. Θα ξεκινά από τη “Λεκάνη της Λεβαντίνης”, περίπου 200 χιλιόμετρα νοτίως της Κύπρου, ακολουθεί υποθαλάσσια διαδρομή προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και μέσω της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδας και της Θεσπρωτίας θα καταλήγει στις ακτές της Απουλίας στην Ανατολική Ιταλία. Στη Θεσπρωτίας, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με έναν άλλο αγωγό, τον αγωγό Ελλάδας-Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ  (IGI-Poseidon)» που ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους, φτάνει στις ακτές της Θεσπρωτίας και από εκεί (μέσω υποθαλάσσιου τμήματος περίπου 210 χλμ.) καταλήγει στο Ότραντο της Ιταλίας. Βέβαια, οι εταιρίες που ελέγχον το κοίτασμα Λεβιάθαν ίσως θα ήθελαν ο αγωγός να κατευθυνθεί προς την Τουρκία, αφού ο θαλάσσιος σχεδιασμός για αγωγό περίπου 1300 χιλιομέτρων σε μεγάλα βάθη έχει τεχνικά προβλήματα ( σε ορισμένα σημεία θα έχει βάθος 3.000 μέτρα ενώ ακολουθεί σε πολλά σημεία το σεισμικό ρήγμα) και θα κοστίσει τουλάχιστον 11 με 12 δις (αρχικά κάπου 7 δις) και κάνει οικονομικά ασύμφορη την μεταφορά του φυσικού αερίου σε σχέση με την σημερινή τιμή πώλησης του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Για να λειτουργήσει ο αγωγός θα χρειαστεί μια δεκαετία τουλάχιστον.