-Ποιο είναι το εργασιακό τοπίο στο χώρο των τραπεζών, με αφορμή και τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς;

-133 χρόνια μετά τη ματωμένη Πρωτομαγιά του 1886 στο Σικάγο, όταν οι μαζικές κινητοποιήσεις των εργατών που διεκδικούσαν ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς βάφτηκαν με αίμα, η εργασιακή ανασφάλεια και η αβεβαιότητα εξακολουθούν σήμερα να επικρατούν στο εργασιακό περιβάλλον.

Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας ιδιαίτερα για τις γυναίκες, τους νέους και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ο κίνδυνος απώλειας των θέσεων εργασίας, η εργασιακή εξουθένωση, οι εξευτελιστικές αμοιβές, η ελλιπής τήρηση των κανόνων ασφάλειας κατά την εργασία, η ανεπαρκής προστασία της μητρότητας, είναι ορατές απειλές για τους σημερινούς εργαζόμενους και παράλληλα έχει οδηγήσει ένα σημαντικό αριθμό νέων ανθρώπων, που πολλοί από αυτούς διαθέτουν ειδικές επαγγελματικές δεξιότητες, να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό.

Μέσα σε όλο αυτό το επισφαλές περιβάλλον οι εργαζόμενοι ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα έχουν να αντιμετωπίσουν και άλλες προκλήσεις από τις αναμενόμενες ριζικές μεταβολές στο εργασιακό τους περιβάλλον, ως συνέπεια της αλματώδους τεχνολογικής ανάπτυξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Παρόλο που, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, ένα μεγάλο ποσοστό των Ευρωπαίων εργαζομένων θεωρεί ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα ωφελήσει την οικονομία και την κοινωνία και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής του.

-Ποιος είναι ο αντίκτυπος των αλλαγών στην εργασιακή καθημερινότητα;

-Ήδη οι Τράπεζες ανακοίνωσαν νέο περιορισμένο ωράριο για τις συναλλαγές με το κοινό, συνεχίζουν να επενδύουν στην ηλεκτρονική τραπεζική, ενώ πρόσφατα δημιουργήθηκε ένα πλήρως αυτοματοποιημένο ηλεκτρονικό τραπεζικό Κατάστημα.

Στο κατώφλι της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης οι εργαζόμενοι έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. Κάποιοι προβλέπουν πως τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν στο μέλλον τις περισσότερες θέσεις εργασίας, ενώ δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν πως ακόμη και οι πιο προηγμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν είναι δυνατόν σήμερα να αντικαταστήσουν το σύνολο των εργασιακών καθηκόντων και των δεξιοτήτων των εργαζομένων και αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή μετάβαση στο νέο, μεταμορφωμένο εργασιακό περιβάλλον.
Ας θυμηθούμε το παράδειγμα της Αμερικής της δεκαετίας του 1970 όταν η εμφάνιση και η γρήγορη εξάπλωση των ATM δεν προκάλεσε μείωση των θέσεων εργασίας, αντίθετα δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας που απαιτούσαν ειδικές δεξιότητες.

-Πόσο διαφορετικό έγινε το συγκεκριμένο εργασιακό τοπίο τα τελευταία χρόνια;

Με αφορμή αυτά το γεγονότα γυρνώντας 3 και πλέον δεκαετίες πίσω, στα χρόνια που σαν πρωτοδιοριζόμενη τραπεζική υπάλληλος περνούσα το κατώφλι ενός επαρχιακού Τραπεζικού Καταστήματος στην ηπειρωτική Ελλάδα, έφερα στη μνήμη μου εκείνα τα χρόνια, τότε που συναλλαγές και εκτοκισμοί των τραπεζικών καταθέσεων γίνονταν χειρόγραφα από τους τραπεζοϋπαλλήλους.

Λίγα χρόνια μετά, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, την ψηφιοποίηση των συναλλαγών, την εμφάνιση των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών και των ΑΤΜ και αργότερα με την εξάπλωση του internet banking, θυμάμαι πόσο ανησυχούσαμε όλοι μας για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας μας. Στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις η ανάπτυξη της τεχνολογίας οδήγησε σε βελτίωση της ποιότητας των συναλλαγών, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας για εργαζόμενους με εξειδικευμένες δεξιότητες.

-Ποιες είναι οι συνέπειες από τη χρήση νέας τεχνολογίας;

-Είναι αλήθεια πως για την πλειοψηφία των εργαζομένων στον τραπεζικό τομέα η εξάπλωση της τεχνολογίας θα προκαλέσει ριζικές μεταβολές στις συνθήκες δουλειάς και στα εργασιακά τους δικαιώματα, που ίσως δεν μπορούμε σήμερα να αντιληφθούμε.
Αναμένεται ότι θα οδηγήσει στο σχεδιασμό νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, μικρότερου κόστους, που θα εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες των πελατών.

Αναμένεται ότι θα οδηγήσει, παράλληλα, σε αυτοματοποίηση των γραφειοκρατικών και χρονοβόρων διαδικασιών και θα εξοικονομήσει χρόνο στους εργαζόμενους για να ασχοληθούν με πιο ουσιαστικά και ενδιαφέροντα θέματα, που θα βελτιώσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πελάτη και θα αναβαθμίσουν το δικό τους ρόλο.

Ας μην δαινομονοποιούμε όμως την τεχνολογία και την πρόοδο. Οι αναμενόμενες ριζικές μεταβολές μπορούν να προσφέρουν ευκαιρίες προς όφελος των εργαζομένων και της κοινωνίας συνολικά, αν η Πολιτεία και τα Συνδικάτα τις αντιμετωπίσουν συντεταγμένα, με έγκαιρη και κατάλληλη προετοιμασία, υιοθετώντας πολιτικές που θα επενδύουν στο ανθρώπινο κεφάλαιο χωρίς αποκλεισμούς λόγω φύλου, εθνικότητας ή άλλης διάκρισης και θα στοχεύουν στη δια βίου εκπαίδευση των εργαζομένων σε νέες δεξιότητες και στην προσέλκυση νέων ταλέντων, που θα μεταφέρουν σημαντική τεχνογνωσία και θα συνεισφέρουν στην ομαλή προσαρμογή στο νέο εργασιακό περιβάλλον.

Είναι αναγκαίο οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας σε συνεργασία με τις τριτοβάθμιες Συνδικαλιστικές Οργανώσεις να εργαστούν για τη διαμόρφωση ενός νέου ευρωπαϊκού “Κοινωνικού Συμβολαίου” που θα αντιμετωπίζει δημιουργικά τις προκλήσεις της νέας εποχής και θα εξασφαλίζει στους εργαζόμενους ποιότητα ζωής, ασφάλεια, ίσες ευκαιρίες και ευημερία.

Η μεγάλη πρόκληση σήμερα είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μονόδρομος για τη βιώσιμη ανάπτυξη και να επενδύσουμε στη δια βίου εκπαίδευση των εργαζομένων και στην προσέλκυση νέων ταλέντων, δίνοντας κίνητρα για επιστροφή στην Ελλάδα σε νέους με ειδικές δεξιότητες, που σήμερα εργάζονται στο εξωτερικό, αλλά και αξιοποιώντας τις ειδικές δεξιότητες των γυναικών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, που σήμερα παραμένουν αναξιοποίητες.

-Ποιο ρόλο μπορούν να έχουν οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα τους στο εργασιακό τοπίο που δημιουργούν οι εξελίξεις;


-Σήμερα, είναι αναγκαίο να συνειδητοποιήσουμε ότι οι μεγάλες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον δεν μπορούν και δεν πρέπει να γίνουν χωρίς την ενεργή συμμετοχή των εργαζομένων. Χρειαζόμαστε περισσότερους εργαζόμενους και κυρίως περισσότερες γυναίκες εργαζόμενες στο Συνδικαλιστικό Κίνημα γιατί δεν είναι δυνατόν να σχεδιάζεται το μέλλον τους χωρίς τη δική τους Ενεργή συμμετοχή.

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι άκρως ανησυχητικές και επικίνδυνες οι επιθέσεις βίας που γίνονται τελευταία εναντίον εκπροσώπων της ΓΣΕΕ, που είναι ουσιαστικά επιθέσεις κατά της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Στη δημοκρατία οι αγώνες γίνονται με ελεύθερο, δημοκρατικό διάλογο και με ενεργή συμμετοχή.

Η Εργατική Πρωτομαγιά είναι μια ημέρα σύμβολο για τους διεθνείς αγώνες τους εργαζομένων. Ο αγώνας για τα εργασιακά δικαιώματα πρέπει να είναι διαρκής και καθημερινός.
Διεκδικούμε ίσες ευκαιρίες για όλους, κοινωνική δικαιοσύνη και καλύτερες συνθήκες δουλειάς για τους σημερινούς εργαζόμενους και για τις ερχόμενες γενιές.

Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος