Η είδηση για τη μετονομασία, όπως δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα Έθνος, πριν από ακριβώς 60 χρόνια (στο φύλλο της 16ης Νοεμβρίου του 1963).

 

Ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος (Αντώνιος Πολίτης) (1890 - 13 Νοεμβρίου 1963)^[1] ήταν Έλληνας θεολόγος και επίσκοπος, μητροπολίτης Ηλείας την περίοδο 1922 - 1945 οπότε κηρύχθηκε έκπτωτος λόγω της προσχώρησής του στην Εθνική Αντίσταση με το ΕΑΜ. Αποκαταστάθηκε στο αξίωμα του Μητροπολίτη το 1958, ενώ μετά τον θάνατό του, το έτος 2000 η Εκκλησία της Ελλάδος τον αποκατέστησε ηθικά.^[2]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[size]
Γεννήθηκε στη Σύρο στις 15 Ιουνίου 1890.Οι γονείς του κατάγονταν από τα Ψαρά, η μητέρα του ανήκε στην οικογένεια Φιλίνη όπου πολλά μέλη της αγωνίστηκαν κατά την Επανάσταση του 1821.^[3] Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1914 χειροτονήθηκε διάκονος στον Ιερό Ναό Ποσειδωνίας Σύρου. Το ίδιο έτος διορίζεται Ιεροκήρυξ της τότε Επισκοπής Χαλκίδος και Καρυστίας και τον Φεβρουάριο του 1917 χειροτονείται Πρεσβύτερος υπό του Χαλκίδος Χρυσάνθου εις τον Ι. Ναόν Χρυσοσπηλιωτίσσης Αθηνών. Υπηρέτησε παράλληλα, ζητώντας ο ίδιος τη στράτευσή του, ως στρατιωτικός ιερέας στο Μικρασιατικό Μέτωπο την περίοδο 1918-1922. Για την προσφορά του τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας, τον Χρυσούν Σταυρόν Φοίνικος, τον Πολεμικό Σταυρό και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας.^[4][5]
Τον Δεκέμβριο του 1922 χειροτονήθηκε επίσκοπος και εξελέγη μητροπολίτης Ηλείας. Ασχολήθηκε με την οργάνωση της Μητροπόλεως, και μάλιστα λόγω της καλλιέργειάς του και της γνώσης ξένων γλωσσών συνέγραψε πολλές ιστορικές, κοινωνικές και άλλες μελέτες. ^[6][7][8]
Το 1943 στη διάρκεια της κατοχής εγκατέλειψε την έδρα του αρνούμενος να συνεργαστεί με τις κατοχικές αρχές και κατέφυγε στα βουνά συντασσόμενος με την παράταξη του ΕΑΜ. Οι αντιστασιακές οργανώσεις ανακήρυξαν τον Αντώνιο, Αρχηγό του ΕΑΜ Πελοποννήσου. Στις 11-5-1944, στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας, θα συγκεντρωθούν οι αντιστασιακές δυνάμεις της χώρας σε ενός είδους εθνικού συμβουλίου. Ο Μητροπολίτης Αντώνιος θα είναι μεταξύ των επικεφαλής και θα εκπροσωπεί την Ηλεία και την Πελοπόννησο. Μετά την απελευθέρωση συνέχισε να παραμένει στην παράταξη του ΕΑΜ με αποτέλεσμα να σχολάζει από το 1945 οπότε και κηρύχθηκε έκπτωτος.
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1953 παρέστη στην ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα.^[9]
Δικαιώθηκε τον Μάρτιο του 1958 και αποκαταστάθηκε στο αξίωμά του, ως πρώην Μητροπολίτης Ηλείας. Απεβίωσε στις 13 Νοεμβρίου του 1963, στο Αιγάλεω Αττικής όπου ζούσε από το 1946. Υπάρχει μάλιστα εκεί οδός με ονομασία στη μνήμη του.^[10] Ο τάφος του βρίσκεται στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.^[11][12][13]
[/size]

Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[size]
Τον Νοέμβριο του 2000 πραγματοποιήθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος η μετά θάνατον αναγνώριση και ηθική αποκατάσταση του Μητροπολίτη Ηλείας Αντώνιου, του Μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ και κληρικών που αγωνίστηκαν κατά την Εθνική Αντίσταση ως μέλη του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Εκδόθηκε μάλιστα και ειδικός αφιερωματικός τόμος ^[14]
Το όνομα του Αντωνίου δόθηκε σε δρόμους: Αιγάλεω Αττικής, Πάτρα, Πύργο, Αμαλιάδα. Ο Μητροπολίτης Αντώνιος στον Πύργο τιμάται και με το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο Επαρχείο. Στη Σύρο επίσης έχει φιλοτεχνηθεί και τοποθετηθεί στο προαύλιο του Μητροπολιτικού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στην προτομή του, με το επίγραμμα: "Αντώνιος Ν. Πολίτης, Μητροπολίτης Ηλείας (1890-1963), Στον αγωνιστή ιεράρχη της Εθνικής Αντίστασης, Με ευγνωμοσύνη και τιμή, Ο γενέθλιος Δήμος του".^[15]
[/size]

Φωτογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Φωτογραφία του Μητροπολίτη το 1944 - ΓΑΚ - Αρχεία νομού Μεσσηνίας, ανάκτηση 7/2/2016.
  
• Φωτογραφία του Μητροπολίτη το 1944 - ΓΑΚ - Αρχεία νομού Μεσσηνίας, ανάκτηση 7/2/2016.
  
• Φωτογραφία του Μητροπολίτη το 1944 - ΓΑΚ - Αρχεία νομού Μεσσηνίας, ανάκτηση 7/2/2016.
  
• Φωτογραφία του Μητροπολίτη το 1944 - ΓΑΚ - Αρχεία νομού Μεσσηνίας, ανάκτηση 7/2/2016.
  

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[list=references][*]↑ Φύλλο εφημερίδας "Έθνος", της 13 Νοεμβρίου 1961, σελ. 7: "Απέθανεν ο πρώην Ηλείας Αντώνιος"

[*]↑ Δικαίωση για τους δεσπότες του ΕΑΜ, TA NEA, 3 Νοεμβρίου 2000

[*]↑ Ο Ιστορικός Ναός του Αγίου Νικολάου Ψαρών, Ιωακείμ Αρχοντός ,εκδόσεις Βαλαση

[*]↑ Διατελέσαντες Μητροπολίτες Ηλείας - Ιερά Μητρόπολη Ηλείας

[*]↑ Πεθαίνει σαν σήμερα ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος – Ο Επίσκοπος με την λιονταρίσια καρδιά, εφημερίδα Πατρίς, 13 Νοεμβρίου 2017.

[*]↑ Διατελέσαντες Μητροπολίτες Ηλείας - Ιερά Μητρόπολη Ηλείας

[*]↑ Πεθαίνει σαν σήμερα ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος – Ο Επίσκοπος με την λιονταρίσια καρδιά, εφημερίδα Πατρίς, 13 Νοεμβρίου 2017.

[*]↑ Αφιέρωμα στα ματωμένα ράσα, lifo.gr, 26.1.2014

[*]↑ Εμμανουήλ Μελινός, Μίλησα με τον Άγιο Νεκτάριο, Α΄τόμος, σελ.44-45

[*]↑ Κωνσταντίνος Ι. Δάλκος, "Η οδός Μητροπολίτου Ηλείας Αντωνίου", στο περιοδικό "Η Αίθουσα", εκδόσεως 3ου Γ.Λ. Αιγάλεω, τεύχος 15ο, 2009 - 2010, σελ. 108 - 111.

[*]↑ Διατελέσαντες Μητροπολίτες Ηλείας - Ιερά Μητρόπολη Ηλείας

[*]↑ Πεθαίνει σαν σήμερα ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος – Ο Επίσκοπος με την λιονταρίσια καρδιά, εφημερίδα Πατρίς, 13 Νοεμβρίου 2017.

[*]↑ Αφιέρωμα στα ματωμένα ράσα, lifo.gr, 26.1.2014

[*]↑ «Νεότερη Ελληνική Ιστορία: Ο Κοζάνης Ιωακείμ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2016.

[*]↑ «Φωτογραφίες από την προτομή του Αντώνιου Πολίτη στην Ερμούπολη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019.

[/list]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Κούκουνας Δημοσθένης, Η Εκκλησία της Ελλάδος από τον Δαμασκηνό στον Χριστόδουλο, 1941-2007, Εκδόσεις Μέτρον, 2007, Αθήνα, σελ.116.
  
• Αφιέρωμα στα ματωμένα ράσα - ηλεκτρονικό περιδικό LiFo
  

Κατηγορίες: 

• Μέλη του ΕΑΜ
  
• Μητροπολίτες Ηλείας
  
• Επίσκοποι του 20ού αιώνα