ΤΧΣ: Οι 3 σταθμοί στο σχέδιο εξόδου από τις τράπεζες - Με premium η αυτόκλητη προσφορά

Το Ταμείο θα εντοπίσει τις ευκαιρίες για έναρξη και υλοποίηση καλά σχεδιασμένων συναλλαγών με τον πλέον συμφέροντα τρόπο, θα αναλάβει πρωτοβουλίες και παράλληλα θα εξετάσει τυχόν προσεγγίσεις από επενδυτές και προτάσεις που ενδέχεται να υποβάλλουν οι τράπεζες

ΤΡΑΠΕΖΕΣ 12.01.23 08:00[url=https://www.imerisia.gr/authors/artemis-spilioti]Αρτεμις Σπηλιώτη [/url]


Η δημοσιοποίηση της εγκεκριμένης από το υπουργείο Οικονομικών Στρατηγική Αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σηματοδοτεί την έναρξη των διαδικασιών πώλησης μετοχών στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, είτε μέσω Κεφαλαιαγοράς, είτε μέσω ιδιωτικής συναλλαγής.

Ειδικότερα καθορίζονται οι βασικές αρχές, οι τρόποι λειτουργίας και οι εναλλακτικές μέθοδοι συναλλαγών που θα ακολουθήσει το Ταμείο, με βάσει τις αρχές που ορίζονται στο νομικό πλαίσιο λειτουργίας του ΤΧΣ και όλες τις σχετικές νομικές και κανονιστικές διατάξεις.
Το Ταμείο έχει σκοπό να διαθέσει τις συμμετοχές του σε Εθνική (40,3%), Πειραιώς (27%), Αplha Bank (9%) και Εurobank (1,4%) εγκαίρως, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που θέτει ο νόμος, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2025 όταν και λήγει ο βίος του Ταμείου, εξασφαλίζοντας την εύλογη αξία του χαρτοφυλακίου του.
Το Ταμείο θα εντοπίσει τις ευκαιρίες για έναρξη και υλοποίηση καλά σχεδιασμένων συναλλαγών με τον πλέον συμφέροντα τρόπο, θα αναλάβει πρωτοβουλίες και παράλληλα θα εξετάσει τυχόν προσεγγίσεις από επενδυτές και προτάσεις που ενδέχεται να υποβάλλουν οι τράπεζες.
►Διαβάστε και: Τράπεζες: Αυτή είναι η στρατηγική αποχώρησης του ΤΧΣ - Τι προβλέπει το σχέδιο

Επενδυτές και υποχρεώσεις

Κατ'  αρχήν,  το  Ταμείο  ευνοεί στρατηγικούς  επενδυτές  για  σημαντικά  πακέτα  των  μετοχών  του,  όπως  διεθνώς  αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μακροπρόθεσμους επενδυτές (π.χ. αμοιβαία κεφάλαια που έχουν ήδη ιστορικό  επενδύσεων  σε  χρηματοπιστωτικά  ιδρύματα,  οικογενειακά  γραφεία  κλπ), χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και άλλους επενδυτές εκτός του τραπεζικού τομέα με σημαντική τεχνογνωσία  που  θεωρείται  ότι  ενισχύσουν  την  ικανότητα  του  ελληνικού  τραπεζικού  τομέα  να ανταποκριθεί στις περιβαλλοντικές και τεχνολογικές προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.
Πριν αποφασίσει να προχωρήσει σε πώληση μετοχών, το ΤΧΣ θα λάβει υπόψιν τις υποχρεώσεις του για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα καθώς και την εξασφάλιση της εύλογης αξίας των συμμετοχών του ενώ κατά την υλοποίηση των συναλλαγών το ΤΧΣ θα ακολουθήσει μια διάφανη και διαγωνιστική διαδικασία, διατηρώντας παράλληλα την αρμόζουσα εμπιστευτικότητα.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποεπένδυσης, το Ταμείο θα επιδιώξει να ενισχύσει την αξία του χαρτοφυλακίου  του.

Οι συναλλαγές

Ο  σχεδιασμός,  η  δομή,  η  διαδικασία  και  η  υλοποίηση  των  επί  μέρους συναλλαγών θα είναι προσαρμοσμένα στις συνθήκες της αγοράς και στις επιδόσεις των Τραπεζών.
Το ΤΧΣ δεν θα δεσμευτεί σε συγκεκριμένο χρονισμό ή αλληλουχία συναλλαγών εντός του συνολικού πλαισίου  αποεπένδυσης,  προκειμένου  να  μην  επιβαρυνθεί  η  αξία  των  μετοχών. 
Επιπλέον,  δεν θεωρεί  ότι  οι  μεμονωμένες  συναλλαγές  αποτελούν  σημείο  αναφοράς  για  τις  επόμενες  που  θα σχεδιαστούν και θα εκτελεστούν υπό τις τότε  επικρατούσες συνθήκες.
Ειδικότερα, αν και η τιμή (ή και οι άλλοι όροι) που ορίζεται σε οποιαδήποτε μεμονωμένη συναλλαγή αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς, δεν συνεπάγεται ότι οι επόμενες συναλλαγές για την ίδια κατηγορία μετοχών θα πρέπει  να πραγματοποιούνται στην ίδια ή υψηλότερη τιμή (ή στους ίδιους ή καλύτερους όρους), εφόσον παραμένουν συνεπείς με τη Στρατηγική Αποεπένδυσης.
Στην πορεία προς την αποεπένδυση οι λειτουργίες και οι δραστηριότητες του Ταμείου θα λάβουν τρεις μορφές:

1. Επιμέλεια (Stewardship) που περιλαμβάνει, την παρακολούθηση των συμμετοχών του και την άσκηση των δικαιωμάτων που προκύπτουν από αυτές ώστε να ενισχύσει την αξία τους.
   
2. Προετοιμασία (Preparation) που περιλαμβάνει τα απαραίτητα βήματα ώστε να ληφθεί απόφαση συναλλαγής
   
3. Υλοποίησης (Execution) που αναφέρεται στις αποφάσεις και τις ενέργειες κατά τη διαδικασία μια πραγματικής συναλλαγής. Ως μέρος αυτής της φάσης, ο σύμβουλος διάθεσης θα εκτελέσει την κατάλληλη διαδικασία, τηρώντας τις βασικές αρχές που έχουν τεθεί και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για τον συγκεκριμένο τύπο συναλλαγής.
   

Οι  τρεις  αυτές  μορφές  δραστηριότητας  έχουν  μεν  μια  φυσική  αλληλουχία,  αλλά  επικαλύπτονται  στο  πλαίσιο  μιας  οποιασδήποτε  μεμονωμένης  συναλλαγής  (π.χ.  σε  περίπτωση  τμηματικής διάθεσης)
►Διαβάστε και: Ελληνικές τράπεζες: Πώς από ουραγοί έφτασαν στην κορυφή της κερδοφορίας στην Ευρώπη
Πιο αναλυτικά, το Ταμείο θα ξεκινήσει τη φάση της  προετοιμασίας για μια συγκεκριμένη συναλλαγή εφόσον το ΔΣ του αποφασίσει ως μέρος της συνολική του αξιολόγησης, ότι πληρούνται  οι ακόλουθες Προαπαιτούμενες Συνθήκες:

1. Η συναλλαγή δεν ενέχει κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
   
2. Για Συναλλαγές μέσω Κεφαλαιαγοράς, ότι η συναλλαγή μπορεί να εκτελεστεί, έχοντας λάβει  υπόψη  τα  Κριτήρια  για  τις  συνθήκες  που  επικρατούν  στην  Αγορά  και ειδικότερα: α) δεν έχουν συμβεί ή δεν αναμένονται σημαντικά γεγονότα ή εξελίξεις που ενδέχεται να έχουν σημαντική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο η αγορά αποτιμά τις τράπεζες (σ.σ ένα τέτοιο γεγονός θα μπορούσε να είναι η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας) β) η μεταβλητότητα των τιμών των μετοχών δεν υποδηλώνει ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας της αγοράς και γ) δεν υπάρχει σημαντική επιδείνωση του όγκου συναλλαγών για τις τράπεζες ή γενικότερα στις αγοράς ελληνικών αξιών (μετοχών και ομολόγων)
   
3. Για Ιδιωτικές Συναλλαγές μετά από μια αυτόκλητη προσφορά, ότι ο δυνητικός επενδυτής  έχει  επιβεβαιώσει  την  πρόθεσή  του  να  καταβάλλει  αντίτιμο  υψηλότερο  της  τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής (premium).
   
4. Η συναλλαγή συμμορφώνεται με τη Στρατηγική Αποεπένδυση
   

Οι υποχρεώσεις του ΤΧΣ και οι αυτόκλητες προσφορές

Το Ταμείο θα πρέπει να παρακολουθεί ενεργά τις επικρατούσες συνθήκες με στόχο να εξακριβώσει εάν  το  κλίμα,  η  λειτουργικότητα  και  η  ρευστότητα  των  αγορών  αντικατοπτρίζουν  την αποτελεσματικότητα της διαμόρφωσης των τιμών  και συμβάλλουν στην επίτευξη της εύλογης αξίας  μέσω μιας συναλλαγής διάθεσης μετοχών.
Το Ταμείο μπορεί να χρειαστεί να λάβει μια απόφαση σχετικά με τη βέλτιστη σειρά των δυνητικά διαθέσιμων συναλλαγών. Για παράδειγμα, θα εξετάσει εάν είναι εφικτό και επιθυμητό να εκτελούνται πολλές συναλλαγές ταυτόχρονα ή εάν η επιλογή μιας  συγκεκριμένης συναλλαγής αναμένεται να είναι επωφελής για τις επόμενες συναλλαγές (επειδή, για παράδειγμα, προβάλλει ένα θετικό σήμα προς την αγορά, ή για τεχνικούς όρους).
Κατά  την  αξιολόγηση  της  βέλτιστης  εφικτής  δομής  συναλλαγών,  το  Ταμείο  επικεντρώνεται  στον  βασικό στόχο της εμπρόθεσμης υλοποίησης της αποεπένδυσης, λαμβάνοντας υπόψη και μια σειρά άλλων  σχετικών  και  συναφών  (αλλά  δυνητικά  αντικρουόμενων)  παραμέτρων όπως : αναμενόμενη τιμή, αναμενόμενη επίπτωση της συναλλαγής στην τιμή  της μετοχής  της αντίστοιχης Τράπεζας, επίπτωση  στη μετοχική  βάση επίπεδο κινδύνου  να  μην  ολοκληρωθεί  η  συναλλαγή, την  επίπτωση  στις  μελλοντικές  πωλήσεις κ.ά)
Σε ότι αφορά τις αυτόκλητες προσφορές το Ταμείο θα εξετάσει κατ’ αρχήν αυτές που υπερβαίνουν το 5% των υφιστάμενων μετοχών μιας δεδομένης Τράπεζας ή σε σχέση με τις πλήρεις συμμετοχές  του  σε  μια  δεδομένη  Τράπεζα  εάν  κατέχει  λιγότερο  από  το  5%  των  μετοχών  σε κυκλοφορία.
Λαμβάνοντας  υπόψη  την  πολυπλοκότητα,  τη  χρονική  δέσμευση  και  το  κόστος εφαρμογής της διαδικασίας για αυτόκλητες προσφορές, το Ταμείο είναι μάλλον απίθανο να εξετάσει προσφορές  για  μικρότερο  μερίδιο,  και  εάν  αποφασίσει  κάτι  τέτοιο  θα  σχεδιάσει  μια  κατάλληλη διαδικασία.
Μετά  τη  λήψη  μιας  αυτόκλητης  προσφοράς (σ.σ όπως στην περίπτωση του ΙΟΝ Group για την Πειραιώς) ,  το  Διοικητικό  Συμβούλιο  του Ταμείου  θα  κρίνει  εάν  αποτελεί μια καλή τη πίστει, αξιολογώντας ότι πληρούνται οι προαπαιτούμενες συνθήκες και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο δυνητικός επενδυτής μπορεί να μην είναι σε θέση να ολοκληρώσει μια Ιδιωτική Συναλλαγή. Το Ταμείο θα ακολουθήσει όλες τις καλή τη πίστει προσφορές και θα  ξεκινήσει τη φάση εκτέλεσης  της συναλλαγής διορίζοντας έναν σύμβουλο διάθεσης.
►Διαβάστε και: Τράπεζες: Οι αυστηρές συστάσεις ΟΟΣΑ για ισχυρότερα κεφάλαια και η συνεισφορά του «Ηρακλή»

Η διαδικασία

Στη φάση της Υλοποίησης, η διαδικασία  προσδιορισμού  της  τιμής στην  περίπτωση  μιας  Συναλλαγής  μέσω  Κεφαλαιαγοράς  οφείλει να εξισορροπήσει τους εξής διαφορετικούς παράγοντες: έσοδα από τη συναλλαγή, πιθανό κίνδυνο από την εκτέλεσή της, μέγεθος της προσφοράς, πορεία της τιμής των μετοχών μετά την πώληση, την ποιότητα και/ή το εύρος των επενδυτών και τα ενδεχόμενα μηνύματα προς τις αγορές για μελλοντικές συναλλαγές του ΤΧΣ.
Το ΤΧΣ θα εφαρμόσει μια πολιτική επιμερισμού των μετοχών προς διάθεση προσαρμοσμένη στις ειδικές περιστάσεις βάσει της οποίας θα χρειαστεί να εξισορροπήσει,  μεταξύ  άλλων  παραγόντων,  τον  αντίκτυπο  στην  τελική  τιμολόγηση,  τις  πιθανές επιπτώσεις  για  τη  δευτερογενή  αγορά,  την  επιδίωξη  ισορροπίας  μεταξύ  των  επενδυτών  με  πιο  μακροπρόθεσμο και εκείνων με πιο βραχυπρόθεσμο δυνητικό επενδυτικό ορίζοντα, το επίπεδο της διεθνούς  ή  εγχώριας  ζήτησης,  το  προκύπτον  μετοχικό  μητρώο  της  Τράπεζας,  τον  αντίκτυπο  στη ρευστότητα και  στις μελλοντικές διαθέσεις μετοχών.
Αφού  το  Διοικητικό  Συμβούλιο  του  Ταμείου  καταλήξει  στο  συμπέρασμα  ότι  η  εκτέλεση  της  συναλλαγής  είναι  εφικτή,  το  Ταμείο  θα  ζητήσει  δύο  ανεξάρτητες  γνωμοδοτήσεις από  τους χρηματοοικονομικούς του συμβούλους σχετικά με τους όρους της συναλλαγής, όπως ορίζει ο Νόμος.
Για  Συναλλαγή  μέσω  Κεφαλαιαγοράς,  οι  παραπάνω  γνωμοδοτήσεις  θα  είναι  γνώμες  αποτίμησης (valuation opinions) που θα υποστηρίζονται από αντίστοιχες εκθέσεις αποτίμησης. Για μια Ιδιωτική Συναλλαγή, οι παραπάνω γνωμοδοτήσεις θα αφορούν στο κατά πόσο η αποτίμηση είναι εύλογη με βάση  τους  χρηματοοικονομικούς  όρους  της  συναλλαγής  (fairness opinion).
 Αφού  ληφθούν  οι απαραίτητες γνωμοδοτήσεις, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφασίσει εάν η τελική αποτίμηση είναι  εύλογη και εάν οι υπόλοιποι όροι που πληρούνται είναι οι κατάλληλοι. Επιπλέον, το Ταμείο μπορεί να  ζητήσει μια εξωτερική γνωμοδότηση για να πιστοποιήσει ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε  στην συναλλαγή συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της Στρατηγικής Αποεπένδυσης