ethnos.gr
Συμφωνία της Γιάλτας: Τα θεμέλια του Ψυχρού πολέμου και η πονηριά του Στάλιν


Όταν οι Τρεις Μεγάλοι μοίρασαν τη Γη και έριξαν τα ισχυρά θεμέλια του Ψυχρού Πολέμου. Ήταν η διαβόητη Συμφωνία της Γιάλτας. Η 4η Φεβρουαρίου του 1945 ήταν μια μέρα ηλιόλουστη· ήταν ό,τι καλύτερο για μια συνάντηση των ηγετών των Συμμάχων.

 

Φορώντας βαριές καμπαρντίνες για να κρατήσουν μακριά από τα κορμιά τους το κρύο και με τα παράσημά τους να κρύβουν τα υφάσματα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φρανκλίνος Ρούσβελτ, ο βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο ηγέτης της ΕΣΣΔ Ιωσήφ Στάλιν πέρασαν τη μέρα τους ρυθμίζοντας τις λεπτομέρειες για την Ευρώπη.


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ιστορία | 04.02.2023 07:55
Αδιανόητο: Oι Βρετανοί σχεδίαζαν εισβολή στη Σοβιετική Ένωση μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – Τι τους απέτρεψε
Έπρεπε τώρα να σχεδιάσουν το τέλος της ναζιστικής Γερμανίας. Ο Κόκκινος Στρατός απείχε μόλις 100 χιλιόμετρα από το Βερολίνο και η κατάρρευση της Γερμανίας ήταν ζήτημα χρόνου.


Η συνάντηση είχε «κλειστεί» από καιρό κι ο τόπος που θα αντάμωναν ξανά οι Μεγάλοι του κόσμου ήταν ένα μικρό ρωσικό (τότε) χωριό στην Κριμαία, η Γιάλτα. Θα περνούσαν επτά ημέρες μέχρι να υπογραφεί συμφωνία. Ήταν σαφές από την αρχή ότι ο Στάλιν έλεγχε τη διάσκεψη. Ο Ρούσβελτ ήταν σχεδόν ετοιμοθάνατος (πέθανε δυο μήνες μετά), ο Τσώρτσιλ γνώριζε καλά πως η Βρετανική Αυτοκρατορία ήταν υπό κατάρρευση και οι δύο είχαν απέναντί τους τον ουσιαστικό νικητή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου· αυτός θα αποφάσιζε για την τύχη του κόσμου! Αυτή η συνάντηση θα καθόριζε την παγκόσμια Ιστορία για τα επόμενα 60 χρόνια.





Ποια ήταν τα θέματα που συζητήθηκαν; Η Γερμανία θα χωριζόταν σε περιοχές, με καθένα από τα νικηφόρα κράτη να έχει τον έλεγχο μιας από αυτές. Προκειμένου να διατηρηθεί ο έλεγχος σε αυτές τις ζώνες, ολόκληρος ο γερμανικός στρατός θα αφοπλιζόταν αφήνοντας ένα ικανό ανθρώπινο δυναμικό για την παροχή εσωτερικής ασφάλειας και σταθερότητας. Από πολλές απόψεις, αυτό το σχέδιο έμοιαζε με τη συμφωνία μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά οι Σύμμαχοι δεν είχαν καμία πρόθεση να εγκαταλείψουν τη Γερμανία, επιτρέποντας της να προετοιμαστεί για μια ακόμη παγκόσμια σύγκρουση τις επόμενες δεκαετίες.

Η Πολωνία προδόθηκε

Οι Τρεις συμφώνησαν για τα πολωνικά σύνορα και ο Στάλνι δεν έφερε καμιά αντίρρηση να υπογράψει διάταγμα που όριζε πως όλα τα απελευθερωμένα έθνη θα έχουν το δικαίωμα για ελεύθερες εκλογές. Ωστόσο, ο Στάλιν ήξερε καλά μέσα του ότι τα κράτη που συνόρευαν με τη Ρωσία θα ακολουθούσαν πιστά και δίχως παρεκτροπές τις αρχές του σοβιετικού συστήματος. Η ειρωνεία ήταν, ότι αυτό ήταν τεχνικά η βάση του Συμφώνου Μολότοφ - Ρίμπεντροπ που ώθησε τη Ναζιστική Γερμανία και τη Ρωσία να αρχίσουν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Στάλιν ήθελε δική του την Ανατολική Ευρώπη και είχε καταφέρει να την αρπάξει τόσο από τα χέρια των Συμμάχων όσο και από τις ερπύστριες του Άξονα. Ο Ρούσβελτ χρεώθηκε για πάντα ότι πούλησε την Ανατολική Ευρώπη στους Σοβιετικούς. Ωστόσο, η πλειοψηφία κοινής γνώμης των Αμερικανών θεωρούσε ότι ο ευρωπαϊκός πόλεμος ήταν τροχοπέδη που εμπόδισε τον πραγματικό τους στόχο: την καταστροφή της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας.

Οι Σύμμαχοι χρειάζονταν ακόμα τότε έμψυχο δυναμικό, αφού ο πόλεμος συνεχιζόταν κυρίως στην Άπω Ανατολή και ο Στάλιν συμφώνησε να στείλει στρατεύματα εναντίον της Ιαπωνίας εφόσον οι άλλοι δύο ηγέτες συναινούσαν στις απαιτήσεις του για την Ανατολική Ευρώπη· όχι μόνο πέτυχε τους στόχους του για την Ανατολική Ευρώπη, αλλά ο Στάλιν έβλεπε με πεινασμένο μάτι εδάφη που είχαν χαθεί από την Ιαπωνία στον Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο.
Όταν ο πόλεμος τελείωσε, η Σοβιετική Ένωση σφύριζε αδιάφορα όταν επισημάνθηκαν οι δεσμεύσεις της. Δεν έγιναν ποτέ ελεύθερες εκλογές στο Ανατολικό Μπλοκ της Ευρώπης!

 

Μια μέρα σαν σήμερα, 11 Φεβρουαρίου του 1945, οι Μεγάλοι της Γης έδωσαν τα χέρια και η Γη κόπηκε στα δύο…
Τελικά, η Διάσκεψη της Γιάλτας ήταν το βαθύ θεμέλιο του Ψυχρού Πολέμου. Ο καταστατικός χάρτης για τον τερματισμό του πολέμου θα διχάσει τον κόσμο για τις επόμενες δεκαετίες. Η Ανατολική Ευρώπη χωρίστηκε στα δύο και επανενώθηκε στη δεκαετία του 1990.