Από τη Φροξυλιά Καλαβρύτων ξεκίνησε ο Αγώνας τού 1821

O τελικός ξεσηκωμός του Έθνους και η έναρξη του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα άρχισε ουσιαστικά τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου του 1821, με τα οργανωμένα ένοπλα επαναστατικά γεγονότα στην επαρχία Καλαβρύτων. Οι επαναστατήσαντες κατά των Τούρκων ορκίστηκαν επίσημα, υπό την σκέπη του Ιερού Λαβάρου της Εθνεγερσίας, από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ» πριν από την 25η Μαρτίου 1821.
Το απόγευμα της 16ης Μαρτίου 1821 ο Σωτήριος Παπαδαίος από το Μάζι με τους συντρόφους του , σε ενέδρα (χωσιά) στη θέση «Φροξυλιά» σκότωσαν τον Αράπη του Βοεβόδα (διοικητή) Καλαβρύτων Αρναούτογλου, που μετέβαινε στο Δάρα με εντολή του Κυρίου του να ειδοποιήσει τους εκεί κατοίκους να ετοιμάσουν την υποδοχή του.

Την επόμενη ημέρα 17 Μαρτίου 1821 οι Ιωάννης Χονδρογιάννης από το Μάζι, ο προαναφερόμενος Σωτήρης Παπαδαίος και οι άντρες του μεταξύ των οποίων ο Θανάσης Φεφές και ο Θανάσης Κωστόπουλος από το Μάζι, ο Γιαννάκης Βύρας από τα Κρινόφυτα , ο Γαλάνης από τη Βρώσταινα και ο Ασημάκης Ντόλκας από το Κάνι, έστησαν ενέδρα πάλι στη θέση « Φροξυλιά», προκειμένου να επιτεθούν κατά των διερχομένων Τούρκων. Ο Bοεβόδας των Καλαβρύτων Αρναούτογλου μη γνωρίζοντας τα γεγονότα της προηγούμενης ημέρας, αναχώρησε από τα Καλάβρυτα προκειμένου να μεταβεί μέσω Δάρα στην Τρίπολη, για να ενημερώσει τον Καϊμακάμη της Τριπόλεως σχετικά με τις κινήσεις των οπλαρχηγών στην περιοχή των Καλαβρύτων. Όταν οι προπορευόμενοι της συνοδείας του έφτασαν στην τοποθεσία «Φροξυλιά», έπεσαν στην ενέδρα των αγωνιστών και κατά την μάχη που επακολούθησε φονεύτηκε ο Καφετζής του Αρναούτογλου με συνέπεια ο ίδιος και οι υπόλοιποι της ακολουθίας να αναγκαστούν κακήν κακώς να επιστρέψουν στα Καλάβρυτα και να ματαιωθεί έτσι η μετάβασή του στην Τρίπολη. Διευκρινίζεται εδώ ότι ο καφετζής δεν ήταν εκείνος με τη σημερινή σημασία της λέξης, αλλά ο υπεύθυνος καταλυματίας της όλης διαδικασίας παραμονής του Βοεβόδα σε κάποιο μέρος και ένας εκ των πλέον έμπιστων ανθρώπων του.
Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω δύο γεγονότα δεν ήσαν τυχαία, αλλά ομαδικώς και ενόπλως οργανωμένα και για το λόγο αυτό τους μεν Τούρκους πολύ εθορύβησαν, τους δε Προκρίτους των Καλαβρύτων ενεθάρρυναν να προχωρήσουν στην περαιτέρω πορεία του απελευθερωτικού Αγώνα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου των Απανταχού Τουρλαδαίων ανήγειρε Μνημείο το έτος 2002 σε περίοπτη θέση στο λόφο ακριβώς επάνω από την τοποθεσία Φροξυλιά, με δαπάνες των μελών του, πολιτιστικών φορέων και συμπατριωτών, προς απότιση φόρου τιμής και ευγνωμοσύνης στους άξιους επώνυμους και ανώνυμους προγόνους μας, οι οποίοι με θάρρος, δύναμη και αυταπάρνηση τόλμησαν να ξεσηκωθούν και να στραφούν ενόπλως κατά των βαρβάρων κατακτητών της πατρίδας μας. Στον ίδιο λόφο από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα ευρίσκεται και το εξωκκλίση του Αγίου Γεωργίου για να διατηρεί μαζί με το Μνημείο άσβεστη την μνήμη αυτών των γεγονότων στις επερχόμενες γενεές.
Πηγή: Discover Kalavrita