Κορυφαίος Γερμανός δημοσιογράφος έλαβε 600.000 ευρώ από σύμμαχο του Πούτιν, αποκαλύπτει διαρροή

https://www.theguardian.com/world/2023/nov/14/german-journalist-putin-hubert-seipel
Ο σημαντικός συγγραφέας και ραδιοτηλεοπτικός φορέας Hubert Seipel έλαβε οικονομική υποστήριξη για το έργο του σε δύο βιβλία που περιγράφονται από πολλούς ως φιλικά προς τον Ρώσο πρόεδρο

Kate Connolly, Timo Schober, Bastian Obermayer and Frederik Obermaier
Τρι 14 Νοε 2023 17.00 CET


ΈΝΑΣ Κορυφαίος δυτικός δημοσιογράφος, ο οποίος θεωρείται εδώ και καιρό ένας από τους κορυφαίους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες της Γερμανίας για τη Ρωσία, έλαβε τουλάχιστον 600.000 ευρώ (522.000 λίρες) σε μη αποκαλυφθείσες υπεράκτιες πληρωμές από εταιρείες που συνδέονται με έναν ολιγάρχη κοντά στον Βλαντιμίρ Πούτιν, αποκάλυψαν αρχεία που διέρρευσαν.
Ο Hubert Seipel, βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας, πληρώθηκε χρήματα σε δόσεις, κάτι που σύμφωνα με έγγραφα ήταν για να υποστηρίξει το έργο του σε δύο βιβλία που έγραψε και χαρτογραφούν την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία και προσφέρουν απεικονίσεις που περιγράφονται από πολλούς ως φιλικές προς τον Ρώσο πρόεδρο.

Η υπόθεση είναι μία από τις πρώτες που συνδέουν έναν ισχυρό δυτικό δημοσιογράφο με σημαντικές πληρωμές σε αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί από ορισμένους ως προσπάθειες από φιλοπουτινικούς παράγοντες να εξασφαλίσουν θετική κάλυψη στα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Οι αποκαλύψεις είναι πιθανό να αντηχήσουν σε όλη τη Γερμανία, όπου η συζήτηση μαίνεται μετά την εισβολή του περασμένου έτους στην Ουκρανία σχετικά με τον ρόλο που έπαιξαν μέρη της πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ στη διατήρηση του Πούτιν στην εξουσία, κυρίως λόγω της μακροχρόνιας εξάρτησης της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ένας από τους λίγους δημοσιογράφους οπουδήποτε που είχε άμεση και τακτική επαφή με τον Ρώσο ηγέτη, ο Seipel, ο οποίος κατά δική του ομολογία έχει συναντήσει τον Πούτιν «σχεδόν 100 φορές», έχει παραδεχτεί ότι έλαβε χρήματα από λογαριασμούς που συνδέονται με τον ολιγάρχη Alexei Mordashov, έναν μεγιστάνα του χάλυβα και των τραπεζών που τέθηκε υπό κυρώσεις πέρυσι για τους στενούς δεσμούς του με το Κρεμλίνο.


Ο Hubert Seipel δείχνει στον Βλαντιμίρ Πούτιν ένα αντίτυπο του βιβλίου του Putin: the Logic of Power στο Διεθνές Φόρουμ Μέσων Ενημέρωσης στη Μόσχα το 2016. Φωτογραφία: Kremlin Pool/Alamy
Δεν επιβεβαίωσε τα ποσά που έλαβε, αν και τα έγγραφα περιέχουν λεπτομέρειες πληρωμών συνολικού ύψους 600.000 ευρώ, οι οποίες φαίνεται να συνδέονται με το δεύτερο βιβλίο.
Ο Seipel επιβεβαίωσε ότι είχε λάβει υποστήριξη από τον Mordashov, λέγοντας ότι «η υποστήριξή του σχετίζεται αποκλειστικά με τα έργα βιβλίου». Τόνισε ότι παρέμεινε αμερόληπτος, λέγοντας: «Πάντα έθετα σαφή νομικά όρια που εγγυώνται την ανεξαρτησία μου».
Τα έγγραφα και η απάντηση του Seipel υποδηλώνουν ότι οι πληρωμές ήταν για το έργο του σε μια βιογραφία του 2015 με τίτλο Putin: Inner Views of Power και έναν τίτλο του 2021, Putin's Power: Why Europe Needs Russia, και τα δύο αρχικά γραμμένα στα γερμανικά.


Ο Seipel δεν φαίνεται να έχει αποκαλύψει τις πληρωμές στον εκδότη του.
Στην απάντησή της στον Guardian, η Hoffmann und Campe δήλωσε ότι δεν γνώριζε για τις πληρωμές.
«Ο εκδότης δεν είχε προηγούμενη γνώση των ισχυρισμών που έχετε κάνει εναντίον του Hubert Seipel σχετικά με τα «έσοδα από χορηγίες». Εάν αυτά αποδειχθούν αληθινά, διατηρούμε το δικαίωμα να προβούμε σε περαιτέρω ενέργειες σε σχέση με τα βιβλία που είχαν συναφθεί, το 2013 και το 2016 αντίστοιχα, από τη διοίκηση εκείνη την εποχή με βάση ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ», δήλωσε ένας εκπρόσωπος.



Πρόσθεσε ότι ο εκδότης δεν είχε σχέδια πριν από τις πληρωμές που τέθηκαν υπόψη του για μελλοντικές εκδόσεις με τη Seipel.
Οι πληροφορίες προέκυψαν από το έργο Cyprus Confidential – μια κρυφή μνήμη 3,6 εκατομμυρίων υπεράκτιων αρχείων που διέρρευσαν στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και στη γερμανική Paper Trail Media, η οποία μοιράστηκε την πρόσβαση με τον Guardian και άλλους δημοσιογραφικούς εταίρους.


Ο Alexei Mordashov μιλάει με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ενώ επισκέπτεται ένα κολέγιο στο Cherepovets της Ρωσίας το 2020. Η ΕΕ περιέγραψε τον επιχειρηματία στο δελτίο τύπου και την ανακοίνωσή της για τις κυρώσεις ως έναν από την «ελίτ του Πούτιν». Φωτογραφία: Mikhail Svetlov/Getty Images
Η ΕΕ περιέγραψε τον Μορντάσοφ στο δελτίο τύπου και την ανακοίνωσή της για τις κυρώσεις ως έναν από την «ελίτ του Πούτιν» που «επωφελείται από τους δεσμούς του με τους Ρώσους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων». Κατείχε μερίδιο στην Rossiya Bank, που περιγράφεται ως δανειστής της ελίτ της Ρωσίας, και ήταν ο μεγαλύτερος μέτοχος της Tui, του μεγαλύτερου ταξιδιωτικού πράκτορα της Ευρώπης - μια επένδυση που έχει παγώσει επί του παρόντος λόγω των μέτρων κυρώσεων.
Ο Mordashov ήταν ένας από τους επίλεκτους ηγέτες επιχειρήσεων που συγκεντρώθηκαν στο Κρεμλίνο στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ώρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Αρνήθηκε να σχολιάσει οποιεσδήποτε πληρωμές προς τον Seipel. Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τις κυρώσεις που του επιβλήθηκαν, ο εκπρόσωπός του δήλωσε: «Όλα όσα [ο Mordashov] έχει χτίσει και επιτύχει επιτεύχθηκαν μέσω δίκαιων επιχειρηματικών πρακτικών και αυστηρής συμμόρφωσης με τους κανονισμούς».
Τα αρχεία της Κύπρου περιλαμβάνουν μια συμφωνία με τίτλο «Πράξη Χορηγίας», που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2018 από τον Seipel και από έναν διευθυντή μιας εταιρείας εγγεγραμμένης στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (BVI) που ονομάζεται De Vere Worldwide Corp, και έναν ακόμη μάρτυρα.
Έγγραφα από αυτή τη χρονική περίοδο αναφέρουν τον τελικό ιδιοκτήτη του De Vere ως υψηλόβαθμο διευθυντή στον όμιλο Severstal του Mordashov.
Η καταβολή των 600.000 ευρώ περιγράφεται ως χορηγία για ένα βιβλίο που ο Seipel φαίνεται ήδη να σχεδίαζε να γράψει και για το οποίο είχε ήδη εκδοτικό συμβόλαιο. Στην πράξη χορηγίας ορίζεται ότι «γράφει βιβλίο (sic) για το πολιτικό περιβάλλον στη Ρωσική Ομοσπονδία», το οποίο αναμενόταν να δημοσιευθεί το 2019.


Ο Seipel είναι δημοσιογράφος για τις γερμανικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εταιρείες ARD και NDR. Φωτογραφία: Sipa US/Alamy
Ο χορηγός του έργου, σύμφωνα με την πράξη, δεσμεύτηκε να «υποστηρίξει την ανάπτυξη αυτού του έργου» και «να καταστήσει αυτή την πολιτική και ιστορική εξέλιξη διαθέσιμη σε ένα ευρύτερο κοινό». Ο Seipel επρόκειτο επίσης να λάβει «υλικοτεχνική και οργανωτική υποστήριξη» κατά τη διάρκεια της έρευνάς του στη Ρωσία και δεν είχε καμία υποχρέωση να επιστρέψει τα χρήματα σε περίπτωση που το βιβλίο δεν δημοσιευόταν ποτέ.
Η πράξη ανέφερε επίσης ότι ήταν ελεύθερος να εργαστεί ανεξάρτητα: «Ο συγγραφέας δεν έχει καμία υποχρέωση προς τον χορηγό σε σχέση με το έργο (είτε όσον αφορά το περιεχόμενο ή τη σύνθεση του βιβλίου είτε με άλλο τρόπο) ή την ολοκλήρωσή του».
Άλλα έγγραφα δείχνουν ότι το Seipel καταβλήθηκε σε δύο δόσεις, με τη δεύτερη να πραγματοποιείται το πρώτο εξάμηνο του 2019, από λογαριασμό στην ιδιωτική ρωσική Sovcombank.
Οι πληρωμές φαίνεται να έχουν λάβει κυκλικές διαδρομές μέσω υπεράκτιων δομών που ανήκουν στον Mordashov και τους συνεργάτες του και διαχειρίζονται από εταιρικούς παρόχους υπηρεσιών στην Κύπρο.
Ένα χειρόγραφο σημείωμα στην πράξη χορηγίας του 2018 αναφέρει: «Παρόμοια πράξη υπογεγραμμένη από τον Cavern 08/2013: Βιογραφία του Πούτιν». Η Cavern είναι πιθανό να είναι μια εταιρεία εγγεγραμμένη στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους που ονομάζεται Cavern Ventures Ltd, η οποία φαίνεται να συνδέεται με τη Severstal.
Σε μια μακροσκελή απάντηση στον Guardian, ο Seipel αναγνώρισε ότι είχε λάβει χρήματα από τον Mordashov. Είπε ότι ήθελε να γίνει γνωστό ότι «η υποστήριξή του [Mordashov] σχετίζεται αποκλειστικά με τα έργα βιβλίου» και ότι «σε κανένα σημείο δεν είχε λάβει χρήματα για ταινίες και τηλεοπτικές συνεντεύξεις από τρίτους».
Καταδίκασε αυτό που είπε ότι ήταν προσπάθειες να τον παγιδεύσουν ως «ένα ειδικό είδος δημοσιογραφικού μυστικού πράκτορα» με μια φιλοκρεμλινική, αντιαμερικανική στάση. Είπε ότι κατά τη διάρκεια μιας μακράς καριέρας πάντα «περιέγραφε τον κόσμο όπως είναι, όχι όπως θα έπρεπε να είναι». Κανένα στοιχείο υποψίας μεροληψίας δεν βρέθηκε ποτέ στο έργο του από εκείνους που του απένειμαν τα κορυφαία βραβεία μέσων ενημέρωσης της Γερμανίας, είπε.
Ο Seipel δήλωσε ότι τα βιβλία του ήταν το αποτέλεσμα οκτώ ετών εκτεταμένων ταξιδιών και έρευνας και είχαν «οδηγήσει σε ζωντανές συζητήσεις και ιδεολογικές μάχες». Είπε ότι δεν βρέθηκαν πραγματικά λάθη «σε κανένα» από αυτά.
Κατά τη δημοσίευση, τα βιβλία έγιναν δεκτά από ορισμένους κριτικούς που επαίνεσαν τον Seipel για τη φρέσκια προσέγγισή του στον Πούτιν. Αλλά γελοιοποιήθηκαν από άλλους. Η Frankfurter Allgemeine Zeitung τον αποκάλεσε «σύντροφο του Πούτιν», μετά τη θετική υποδοχή το 2016 της ρωσικής έκδοσης του βιβλίου του Πούτιν: Εσωτερικές απόψεις της εξουσίας στη Μόσχα, παρουσία του ίδιου του Πούτιν, ενώ η Süddeutsche Zeitung ανέφερε ότι ο Seipel είχε ουσιαστικά «κάνει τον εαυτό του νόμιμο εκπρόσωπο του Πούτιν - δηλαδή αποκλείοντας τα γεγονότα».


Ο Seipel απέκτησε αποκλειστική πρόσβαση στον Πούτιν για το ντοκιμαντέρ του NDR I Putin – a Portrait. Λέει ότι έχει συναντήσει τον Ρώσο ηγέτη «σχεδόν 100 φορές». Φωτογραφία: NDR/cinecentrum
Για το ντοκιμαντέρ του Seipel Ich Putin – Ein Porträt (I Putin – a Portrait), του δόθηκε αποκλειστική πρόσβαση στον πρόεδρο, ακολουθώντας τον σε όλη τη Ρωσία. Δείχνει τον Πούτιν να κυνηγά κόκκινα ελάφια στη Σιβηρία και να οδηγεί στη Μόσχα με λιμουζίνα, συνοδευόμενος από τον Seipel, καθώς και να γλείφεται δίπλα στην πισίνα από τον σκύλο του μετά από μια βουτιά και να παίζει σε έναν αγώνα χόκεϊ επί πάγου.
Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε από 1,85 εκατομμύρια ανθρώπους όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά το 2012, μερίδιο αγοράς 10,9% και στη συνέχεια επαναλήφθηκε 51 φορές, σύμφωνα με τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα NDR.
Ο Seipel, ο οποίος εξασφάλισε την πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη με τον πληροφοριοδότη της NSA Edward Snowden μετά την άφιξή του στη Μόσχα το 2014, αντιμετωπίζει κατηγορίες ότι είναι πολύ φιλορωσικός. Σε μια γερμανική ραδιοφωνική εκπομπή του 2021, αρνήθηκε ότι έλαβε χρήματα από τη Ρωσία σε αντάλλαγμα για ευνοϊκά ρεπορτάζ. Όταν ρωτήθηκε από τον παρουσιαστή αν είχε πάρει πληρωμές, απάντησε: «Έχετε χάσει την πλοκή; Όχι!».
Η NDR δήλωσε ότι δεν είχε γνώση της συμφωνίας χορηγίας και ότι έλαβε τους ισχυρισμούς «πολύ σοβαρά». Είπε ότι είχε μπλοκάρει την πρόσβαση στις ταινίες του μέχρι νεωτέρας.
Πρόσθεσε: «Ο κ. Seipel θα έπρεπε να είχε ενημερώσει (την NDR) για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων, όπως μια πληρωμή».