Λαϊκοί ήρωες, καλλιτέχνες και «γυρολόγοι», σύμβολα μιας άλλης εποχής.

Οικία ΤΑΡΖΑΝ-Αιγάλεω, 20.3.2024 (φωτογραφία του συντάκτη)


(γράφει ο Νίκος Δημ. Νικολαΐδης)
 
Μέχρι και την αρχή της δεκαετίας του ’90 στη συνείδηση των Ελλήνων η διασκέδαση ήταν συνυφασμένη και με εκδηλώσεις των «επαγγελμάτων θεάματος», που συνάρπαζαν περαστικούς αλλά και τακτικούς θαμώνες διαφόρων μαγαζιών σε πλατείες και αλάνες, οι οποίες ακόμη τότε αφθονούσαν.
«Μάγοι», ακροβάτες, ισορροπιστές, καραγκιοζοπαίκτες  (σαν τον αείμνηστο Φρίξο Γαζεπίδη), αλλά και κάθε μορφής «γυρολόγοι» ήρωες έστηναν την αυτοσχέδια σκηνή τους και για μερικές ώρες πρόσφεραν απλόχερα ένα φολκλορικό  θέαμα, κάνοντας με τα κατορθώματά τους τον κόσμο να μένει άλαλος.
Όπως σε όλη τη χώρα έτσι και στην πόλη μας, χαρακτηριστική ήταν η μορφή του ρωμαλέου «Σαμψών» που είχε ταυτίσει την παρουσία του στην Πλατεία Εσταυρωμένου με εκπληκτικά νούμερα υπεράνθρωπης αντοχής.
Όμως υπήρχαν και άλλοι, καλλιτέχνες, μουσικοί και ζωγράφοι, που έβλεπαν οι μεν το σπάνιο ταλέντο τους να προσφέρεται «βορά» στις διαθέσεις ενός σκληροτράχηλου ακροατηρίου, οι δε να εξαντλείται για βιοποριστικούς λόγους σε ταμπέλες και επιγραφές καταστημάτων ή ακόμη και σε διαφημιστικές πινακίδες από λαμαρίνα, έξω από μάντρες και οικόπεδα.
Ήταν ένας δύσκολος καιρός για όλους εκείνους που δε διέθεταν τις διασυνδέσεις να εξασφαλίσουν στέγη σε κάποιο θίασο ή τσίρκο, να προσκληθούν σε καθιερωμένες ετήσιες εκδηλώσεις σαν τη «Γιορτή Κρασιού» του Δαφνίου, ή να μετάσχουν σε σχήματα που εμφανίζονταν στις λεγόμενες «μεγάλες πίστες».
Για  κάποιους άσημους, ξεχασμένους ρομαντικούς και ονειροπόλους «σκαπανείς» της τέχνης, που βάσιζαν την επιβίωσή τους στην καλή προαίρεση των συνανθρώπων τους δεν υπήρχαν πολλές διέξοδοι. Θυμάμαι με συγκίνηση το ζωγράφο Μάριο, δημιουργό εκατοντάδων επιγραφών καταστημάτων σε Αθήνα και Πειραιά, που είχε το «ατελιέ» του σε μια άθλια «τρύπα» της οδού Μάρκου Μπότσαρη πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, να εμφανίζεται το 1992 σε μια εκπομπή του Κώστα Χαρδαβέλα εκλιπαρώντας για βοήθεια. Είχε πια χάσει το ένα του πόδι και μόνο χάρις στην ανταπόκριση των τηλεθεατών στάθηκε δυνατό να του αγορασθεί ένα αναπηρικό αμαξίδιο, προκειμένου να συνεχίσει με αξιοπρέπεια όση ζωή του απέμενε.
Ακόμη, να θυμηθώ το «Ντουέτο Ταρζάν» της οδού Σαράντα Εκκλησιών, ένα ζευγάρι που εκτελούσε στην αυλή του σπιτιού του διάφορα επικίνδυνα όσο και συναρπαστικά ακροβατικά κόλπα, χαρίζοντας σε γείτονες και φίλους σπάνιες συγκινήσεις.
Ήταν μια αυθεντική παράσταση λαϊκών ηρώων, που προσέφερε θέαμα και βοηθούσε στην καλλιέργεια στενών σχέσεων μεταξύ των μελών της τοπικής μας κοινωνίας.