Για μια παράταξη της Αριστεράς στην Ελλάδα
10:29 | 06 Αυγ. 2019
Μοιραστείτε στο twitter
Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του Tvxs.gr.
Αυτό άλλωστε οδήγησε στον υπερτονισμό της εθνικής ιδιαιτερότητας, στη διαμόρφωση του ρεύματος του «Εθνικού δρόμου για τον Σοσιαλισμό» στις δεκαετίες του '70 και του '80, που αποτέλεσε βασικό στοιχείο του «ευρωκομμουνισμού».
Η ελληνική Αριστερά είχε την τύχη να δώσει στην θεωρία και την πράξη της ευρωπαϊκής, αλλά και της παγκόσμιας Αριστεράς, δύο εξαιρετικά παραδείγματα. Στον αντιφασιστικό αγώνα και τις μεταπολεμικές προοπτικές, το ΕΑΜ και στα πέτρινα χρόνια της μετεμφυλιακής αστικής μισαλλοδοξίας, την ΕΔΑ.
Οι παρακαταθήκες του ΕΑΜ δημιούργησαν την ΕΔΑ και μεταπολιτευτικά - απο την πολιτική αναπηρία των συνιστωσών της ιστορικής Αριστεράς που διεκδικούσαν, και αεί διεκδικούν, τη μοναδικότητα της αλήθειας του δρόμου του φωτεινού μέλλοντος - ήταν η κύρια καύσιμη ύλη, στο μείγμα λειτουργίας του κινητήρα του παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα, η ελληνική Αριστερά καταθέτει σε αυτή την ιστορική, εν πολλοίς ταυτοτική πορεία, ένα άλλο επιτυχημένο υβρίδιο που κατόρθωσε μάλιστα να κυβερνήσει, τον ΣΥΡΙΖΑ. Έναν σχηματισμό με πολυκύμαντη, αν και χρονικά μικρή, ιστορία που κατάφερε σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες (χρεοκοπία, καπιταλιστική κρίση, διαχείριση νεοφιλελεύθερων μνημονίων, μιντιακός κανιβαλισμός κ.λπ.), ακόμα και χάνοντας τις εκλογές, να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό σχηματισμού της ευρύτερης Αριστεράς στον ευρωπαϊκό χώρο, μετά το Βrexit.
Με βασικό ατού την κυβερνητική κοινωνική πολιτική, την επιλογή της πάση θυσία, αποφυγής εξαθλίωσης του πιο αδύναμου ενός τρίτου του πληθυσμού. Με την ουσιαστική μείωση της ανεργίας, με την απόπειρα επανασυγκρότησης στοιχειώδους κοινωνικού κράτους, την ανθρωπιστική διαχείριση του μεταναστευτικού και την προσπάθεια εναρμόνισης, όσο ήταν δυνατόν, με τις ευρωπαϊκές δικαιωματικές κατακτήσεις.
Σημαντικό πλεονέκτημά του, το «χαρισματικό» του ηγέτη. Το «φαινόμενο Τσίπρας» ήρθε για να μείνει, για μεγάλο χρονικό διάστημα στην ελληνική και την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Αυτό πρέπει να ληφθεί σημαντικά υπόψη, ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση της αναγκαίας ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ. Η μονιμότητα του «φαινομένου», παρά την αξιοσημείωτη ωριμότητα διαχείρισης από τον ίδιο, αλλά και με αρωγό αυτήν, επιβάλλει να το αντιμετωπίσουμε με γκραμσιανούς όρους, για να μην καταλήξουμε να το αντιμετωπίζουμε με μακιαβελικούς. Τα παραδείγματα στη νεότερη, αλλά και την πρόσφατη ελληνική ιστορία βρίθουν.
Το διεθνικό, το εθνικό και το τοπικό αλληλεπιδρούν, χάρη των νέων τεχνολογιών, με ασύλληπτες ταχύτητες, καθιστώντας δύσκολη την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν. Το διαδίκτυο αποτελεί ταυτόχρονα, πηγή άμεσης ενημέρωσης και κινητοποίησης, αλλά και όχημα μαζικής παραγωγής «ψευδούς συνείδησης» σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα deep fake news και οι ψηφιακοί γενετικοί αλγόριθμοι προδιαγράφουν ένα ζοφερό μέλλον μαζικής χειραγώγησης και ελέγχου των πολιτών.
Η αντιμετώπισή τους, απαιτεί ένα συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο και αξιόπιστο, κοινωνικά γειωμένο, πολιτικό υποκείμενο, που να απαντά στις προκλήσεις των νέων τεχνολογιών και στα τρία επίπεδα τοπικό/περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό/παγκόσμιο. Τα νέα προβλήματα καθορίζουν το εύρος των συμμαχιών και τους όρους της «μεγάλης αφήγησής» του, αποκλείοντας γοητευτικούς, αλλά αφελείς βολονταρισμούς και εύκολες συνταγές ευτυχίας στην κουζίνα του μέλλοντος.
Μια αναγκαία «μεγάλη αφήγησή» του, που απαιτεί πρώτα από όλα κατανόηση της περιρρέουσας κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, τις συνθήκες μεσοπολέμου που ζούμε στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, με την άνοδο ακροδεξιών λαϊκιστών, την ενίσχυση υπερεθνικισμών, φασίζοντων ιδεολογημάτων, ανορθολογικών δοξασιών και ξενοφοβικών συμπλεγμάτων. Οφείλει να συμπεριλάβει την αποδόμηση των δικών μας στερεοτύπων, για να μπορέσουμε να υπερβούμε τα παγιωμένα στην κοινωνία. Αν η ρήση του Μιτεράν ότι: «Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων», έχει κάποια σημασία, τότε η αποδοχή ότι είμαστε μέρος ενός λαού, συντηρητικού και θρησκευόμενου, με εξαιρετικές στιγμές ανάτασης και πολλαπλές αντιφατικές ευαισθησίες, ίσως μας βοηθήσει στην οργάνωση και διεκδίκηση των προγραμματικών και πολιτικών μας προτεραιοτήτων. Προϋποθέτει καλύτερη προετοιμασία και επεξεργασία, υπέρβαση της αγωνίας για πρόσκαιρα επικοινωνιακά κέρδη και «ανάγκες» ψυχολογικής τόνωσης αριστερών αντανακλαστικών, που προβληματίζονται από το κόστος της διαχείρισης.
Ας ξαναδιαβάσουμε Μαρξ για να κατανοήσουμε τη σπειροειδή εξέλιξη της ιστορίας. Η κοινωνική αλλαγή και η σοσιαλιστική προοπτική πού επαγγελόμαστε είναι υπερμαραθώνιος και δεν θα κριθεί στα spint.
Ο τίτλος «ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική συμμαχία» αποτελεί μια σωστή περιγραφή, γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τώρα πια brand name και η προοδευτική συμμαχία προδιαγράφει το εύρος της κοινωνικής και πολιτικής απεύθυνσης μας.
Η προσαρμογή στις σημερινές συνθήκες του τρίπτυχο του Karl Liebknecht «μελετάμε-προπαγανδίζουμε-οργανώνουμε», αποτελεί σταθερή πυξίδα, κατά τη γνώμη μου, για την παρέμβαση κάθε πολιτικού υποκειμένου, από την εποχή της νεωτερικότητας και εντεύθεν. Ο άξονας Αριστερά-Δεξιά παραμένει και θα παραμένει πάντα εν ισχύ στην κοινωνική μηχανική, γιατί οι ταξικοί διαχωρισμοί, παρά τους μεταμοντέρνος εξορκισμούς, θα υφίστανται όσο υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί και οι συγκρούσεις στο δίπολο Ελευθερία-Ισότητα, θα τους μορφοποιούν πολιτικά. Με την πεποίθηση ότι η Δημοκρατία και σήμερα παραμένει το μέσο, αλλά και ο σκοπός της πολιτικής μας δράσης, μπορούμε να ανασυγκροτήσουμε την Αριστερά, ως μία ανοιχτή μαζική παράταξη που παρεμβαίνει σε όλα τα κοινωνικά και θεσμικά πεδία. Μια παράταξη που η δομή της θα αντιστοιχεί στις δομές του πολιτικο-διοικητικού μας συστήματος (ευρωπαϊκό/εθνικό, περιφερειακό/ενδοπεριφερειακό, δημοτικό/ενδοδημοτικό επίπεδο).
Υ.Γ.: Τελικά η Ιστορία εκδικείται (και ο Μαρξ… επιβεβαιώνεται). Ξαναγυρίζουμε σε μία φάση παραπάνω, στον συνασπισμό της Αριστεράς της προόδου και της οικολογίας… συνεχίζουμε
_________________
10:29 | 06 Αυγ. 2019
Δημήτρης Μπίρμπας
Μοιραστείτε στο twitter
Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του Tvxs.gr.
- H μορφοποίηση των πολιτικών εκπροσωπήσεων της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο έχει πάντα πολλές εκφάνσεις, αναλόγως των ιστορικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών της συγκρότησής τους. Ακόμα και την εποχή της δογματικής υποταγής στο μοντέλο, η τριτο-διεθνιστική Αριστερά παρήγαγε ποικιλία μορφών πολιτικής έκφρασης, τόσο σε νόμιμες, όσο και σε παράνομες ή ακόμα και σε πολεμικές συνθήκες (παρτιζάνικο αντιφασιστικό κίνημα).
Αυτό άλλωστε οδήγησε στον υπερτονισμό της εθνικής ιδιαιτερότητας, στη διαμόρφωση του ρεύματος του «Εθνικού δρόμου για τον Σοσιαλισμό» στις δεκαετίες του '70 και του '80, που αποτέλεσε βασικό στοιχείο του «ευρωκομμουνισμού».
Η ελληνική Αριστερά είχε την τύχη να δώσει στην θεωρία και την πράξη της ευρωπαϊκής, αλλά και της παγκόσμιας Αριστεράς, δύο εξαιρετικά παραδείγματα. Στον αντιφασιστικό αγώνα και τις μεταπολεμικές προοπτικές, το ΕΑΜ και στα πέτρινα χρόνια της μετεμφυλιακής αστικής μισαλλοδοξίας, την ΕΔΑ.
Οι παρακαταθήκες του ΕΑΜ δημιούργησαν την ΕΔΑ και μεταπολιτευτικά - απο την πολιτική αναπηρία των συνιστωσών της ιστορικής Αριστεράς που διεκδικούσαν, και αεί διεκδικούν, τη μοναδικότητα της αλήθειας του δρόμου του φωτεινού μέλλοντος - ήταν η κύρια καύσιμη ύλη, στο μείγμα λειτουργίας του κινητήρα του παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα, η ελληνική Αριστερά καταθέτει σε αυτή την ιστορική, εν πολλοίς ταυτοτική πορεία, ένα άλλο επιτυχημένο υβρίδιο που κατόρθωσε μάλιστα να κυβερνήσει, τον ΣΥΡΙΖΑ. Έναν σχηματισμό με πολυκύμαντη, αν και χρονικά μικρή, ιστορία που κατάφερε σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες (χρεοκοπία, καπιταλιστική κρίση, διαχείριση νεοφιλελεύθερων μνημονίων, μιντιακός κανιβαλισμός κ.λπ.), ακόμα και χάνοντας τις εκλογές, να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό σχηματισμού της ευρύτερης Αριστεράς στον ευρωπαϊκό χώρο, μετά το Βrexit.
Με βασικό ατού την κυβερνητική κοινωνική πολιτική, την επιλογή της πάση θυσία, αποφυγής εξαθλίωσης του πιο αδύναμου ενός τρίτου του πληθυσμού. Με την ουσιαστική μείωση της ανεργίας, με την απόπειρα επανασυγκρότησης στοιχειώδους κοινωνικού κράτους, την ανθρωπιστική διαχείριση του μεταναστευτικού και την προσπάθεια εναρμόνισης, όσο ήταν δυνατόν, με τις ευρωπαϊκές δικαιωματικές κατακτήσεις.
Σημαντικό πλεονέκτημά του, το «χαρισματικό» του ηγέτη. Το «φαινόμενο Τσίπρας» ήρθε για να μείνει, για μεγάλο χρονικό διάστημα στην ελληνική και την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Αυτό πρέπει να ληφθεί σημαντικά υπόψη, ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση της αναγκαίας ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ. Η μονιμότητα του «φαινομένου», παρά την αξιοσημείωτη ωριμότητα διαχείρισης από τον ίδιο, αλλά και με αρωγό αυτήν, επιβάλλει να το αντιμετωπίσουμε με γκραμσιανούς όρους, για να μην καταλήξουμε να το αντιμετωπίζουμε με μακιαβελικούς. Τα παραδείγματα στη νεότερη, αλλά και την πρόσφατη ελληνική ιστορία βρίθουν.
- Η κλιματική αλλαγή και οι οικολογικές καταστροφές, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και τα προβλήματα Δημοκρατίας και βιοηθικής που ανακύπτουν, το δημογραφικό πρόβλημα και τα μεταναστευτικά ρεύματα, η διαρκής κρίση του χρηματιστηριακού καζίνοκαπιταλισμού και η υπερσυγκέντρωση του πλούτου και των διαθέσιμων πόρων και η ανεπάρκεια των εθνικών κρατών στη διαχείρισή τους, καθώς και το έλλειμμα υπερεθνικών δημοκρατικών θεσμών, δημιουργούν δυσεπίλυτα προβλήματα, που η αντιμετώπισή τους καθορίζει, εν πολλοίς, τα πεδία που οφείλει να παρέμβει.
Το διεθνικό, το εθνικό και το τοπικό αλληλεπιδρούν, χάρη των νέων τεχνολογιών, με ασύλληπτες ταχύτητες, καθιστώντας δύσκολη την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν. Το διαδίκτυο αποτελεί ταυτόχρονα, πηγή άμεσης ενημέρωσης και κινητοποίησης, αλλά και όχημα μαζικής παραγωγής «ψευδούς συνείδησης» σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα deep fake news και οι ψηφιακοί γενετικοί αλγόριθμοι προδιαγράφουν ένα ζοφερό μέλλον μαζικής χειραγώγησης και ελέγχου των πολιτών.
Η αντιμετώπισή τους, απαιτεί ένα συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο και αξιόπιστο, κοινωνικά γειωμένο, πολιτικό υποκείμενο, που να απαντά στις προκλήσεις των νέων τεχνολογιών και στα τρία επίπεδα τοπικό/περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό/παγκόσμιο. Τα νέα προβλήματα καθορίζουν το εύρος των συμμαχιών και τους όρους της «μεγάλης αφήγησής» του, αποκλείοντας γοητευτικούς, αλλά αφελείς βολονταρισμούς και εύκολες συνταγές ευτυχίας στην κουζίνα του μέλλοντος.
Μια αναγκαία «μεγάλη αφήγησή» του, που απαιτεί πρώτα από όλα κατανόηση της περιρρέουσας κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, τις συνθήκες μεσοπολέμου που ζούμε στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, με την άνοδο ακροδεξιών λαϊκιστών, την ενίσχυση υπερεθνικισμών, φασίζοντων ιδεολογημάτων, ανορθολογικών δοξασιών και ξενοφοβικών συμπλεγμάτων. Οφείλει να συμπεριλάβει την αποδόμηση των δικών μας στερεοτύπων, για να μπορέσουμε να υπερβούμε τα παγιωμένα στην κοινωνία. Αν η ρήση του Μιτεράν ότι: «Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων», έχει κάποια σημασία, τότε η αποδοχή ότι είμαστε μέρος ενός λαού, συντηρητικού και θρησκευόμενου, με εξαιρετικές στιγμές ανάτασης και πολλαπλές αντιφατικές ευαισθησίες, ίσως μας βοηθήσει στην οργάνωση και διεκδίκηση των προγραμματικών και πολιτικών μας προτεραιοτήτων. Προϋποθέτει καλύτερη προετοιμασία και επεξεργασία, υπέρβαση της αγωνίας για πρόσκαιρα επικοινωνιακά κέρδη και «ανάγκες» ψυχολογικής τόνωσης αριστερών αντανακλαστικών, που προβληματίζονται από το κόστος της διαχείρισης.
Ας ξαναδιαβάσουμε Μαρξ για να κατανοήσουμε τη σπειροειδή εξέλιξη της ιστορίας. Η κοινωνική αλλαγή και η σοσιαλιστική προοπτική πού επαγγελόμαστε είναι υπερμαραθώνιος και δεν θα κριθεί στα spint.
- Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις οφείλουμε, για τη μορφή του πολιτικού υποκειμένου του άμεσου μέλλοντός μας, να αναστοχαστούμε, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
- Οι διαρκείς αλλαγές τίτλων δεν αποτελούν βέλτιστη πρακτική τουναντίον.
Ο τίτλος «ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική συμμαχία» αποτελεί μια σωστή περιγραφή, γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τώρα πια brand name και η προοδευτική συμμαχία προδιαγράφει το εύρος της κοινωνικής και πολιτικής απεύθυνσης μας.
- Το πολιτικό υποκείμενο οφείλει να έχει προγραμματική και πολιτική ενότητα, ισότιμες πολλαπλές ιδεολογικές επιλογές των συμμετεχόντων (κομμουνιστογενείς, ριζοσπάστες, σοσιαλδημοκράτες, οικολόγοι, προοδευτικοί δημοκράτες κ.λπ.), αλλά σαφές ιδεολογικό πολιτικό στίγμα: αριστερό, πράσινο και δημοκρατικό, με διεθνιστικό προσανατολισμό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο. Υποκείμενο που θα διεκδικεί την δημοκρατική και κοινωνική εμβάθυνση στην Ευρώπη, τον εκδημοκρατισμό των διεθνών θεσμών και την πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης.
- Η δεδομένη πρωτοκαθεδρία του σημερινού ηγέτη του, δεν μπορεί να είναι θεσμικά αδιαμεσολάβητη, αλλά θα πρέπει να υπόκειται στους δημοκρατικούς κανόνες. Οι θεσμικές λειτουργίες δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ala carte.
- Η μαζική εγγραφή μελών είναι απαραίτητη, με βάση τη συμφωνία τους σε ένα συνεκτικό πολιτικό κείμενο και δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο «ιδεολογικής κρησάρας», ιδιαίτερα σήμερα σε μία περίοδο που δεν ασκούμε κυβερνητική εξουσία και οι προσερχόμενες/προσερχόμενοι θα υποστούν το κόστος της ένταξής τους. Κριτήρια πρέπει να είναι ο πρότερος έντιμος βίος κοινωνικά και η δημοκρατική τοποθέτηση πολιτικά.
Η προσαρμογή στις σημερινές συνθήκες του τρίπτυχο του Karl Liebknecht «μελετάμε-προπαγανδίζουμε-οργανώνουμε», αποτελεί σταθερή πυξίδα, κατά τη γνώμη μου, για την παρέμβαση κάθε πολιτικού υποκειμένου, από την εποχή της νεωτερικότητας και εντεύθεν. Ο άξονας Αριστερά-Δεξιά παραμένει και θα παραμένει πάντα εν ισχύ στην κοινωνική μηχανική, γιατί οι ταξικοί διαχωρισμοί, παρά τους μεταμοντέρνος εξορκισμούς, θα υφίστανται όσο υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί και οι συγκρούσεις στο δίπολο Ελευθερία-Ισότητα, θα τους μορφοποιούν πολιτικά. Με την πεποίθηση ότι η Δημοκρατία και σήμερα παραμένει το μέσο, αλλά και ο σκοπός της πολιτικής μας δράσης, μπορούμε να ανασυγκροτήσουμε την Αριστερά, ως μία ανοιχτή μαζική παράταξη που παρεμβαίνει σε όλα τα κοινωνικά και θεσμικά πεδία. Μια παράταξη που η δομή της θα αντιστοιχεί στις δομές του πολιτικο-διοικητικού μας συστήματος (ευρωπαϊκό/εθνικό, περιφερειακό/ενδοπεριφερειακό, δημοτικό/ενδοδημοτικό επίπεδο).
Υ.Γ.: Τελικά η Ιστορία εκδικείται (και ο Μαρξ… επιβεβαιώνεται). Ξαναγυρίζουμε σε μία φάση παραπάνω, στον συνασπισμό της Αριστεράς της προόδου και της οικολογίας… συνεχίζουμε
_________________