Είναι η μουσική ναρκωτικό;

Πριν από λίγο κάναμε αναζήτηση με το ερώτημα "Είναι η μουσική ναρκωτικό;". Μεταξύ τών κειμένων που μας έβγαλε το Γκούγκλ ήταν και το παρακάτω από το tvxs.gr:

Η μουσική εξίσου διεγερτική με το καλό φαγητό, τα ναρκωτικά ή τα λεφτά
14:47 | 10 Ιαν. 2011
Τελευταία ανανέωση 04:51 | 29 Ιουλ. 2011

Ερευνητές του πανεπιστημίου McGill στο Μόντρεαλ του Καναδά δημοσιεύουν έρευνα, σύμφωνα με την οποία, ο ανθρώπινος εγκέφαλος απελευθερώνει περισσότερη ντοπαμίνη ακούν την αγαπημένη τους μουσική, χωρίς να το ξέρουν. Η ντοπαμίνη είναι η ίδια χημική ουσία στην οποία οφείλεται το αίσθημα ευχαρίστησης που προκαλείται από ένα καλό φαγητό, από τα ναρκωτικά και από τα χρήματα.

Η εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience», περιελάμβανε πειράματα με οκτώ εθελοντές ακροατές ηλικίας 19 έως 24 ετών. Από τα δεδομένα που προέκυψαν, διαπιστώθηκε ότι κατά μέσο όρο, η μουσική αυξάνει κατά 6 έως 8% την απελευθέρωση ντοπαμίνης, ενώ σε ένα άτομο η αύξηση έφτασε το 21%, πράγμα που σημαίνει ότι σε μερικούς ανθρώπους η μουσική είναι πηγή πραγματικά μεγάλης απόλαυσης. Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι ένα ναρκωτικό όπως η κοκαΐνη αυξάνει κατά 22% περίπου τη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο, ενώ ένα καλό φαγητό μέχρι 6%.

Η έρευνα διεξήχθη σε δύο φάσεις, με επικεφαλής, μεταξύ άλλων, τους ερευνητές του Νευρολογικού Ινστιτούτου του πανεπιστημίου Valorie N. Salimpoor και Robert J. Zatorre. Αρχικά οι εγκεφαλικές αντιδράσεις των εθελοντών καταγράφονταν με τομογράφο εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ), ενώ παράλληλα παρακολουθούνταν ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή, η θερμοκρασία και η ηλεκτρική αγωγιμότητα του δέρματός τους, την ώρα που εκείνοι άκουγαν την αγαπημένη τους μουσική. Διαπιστώθηκε ότι, πριν καν αρχίσει η μουσική, μόνο με την προσμονή της ακρόασης, ο εγκέφαλος των εθελοντών άρχισε να απελευθερώνει ντοπαμίνη, κάτι που όμως δεν συνέβαινε όταν οι εθελοντές άκουγαν ουδέτερη και αδιάφορη γι' αυτούς μουσική.



Σε επόμενο στάδιο, οι επιστήμονες μελέτησαν τις εγκεφαλικές αντιδράσεις των εθελοντών με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και διαπίστωσαν ότι λίγο πριν την ακρόαση της αγαπημένης μουσικής (που ήταν χωρίς λόγια, για να μην επηρεάζονται οι ακροατές από λεκτικούς συνειρμούς), ενεργοποιείτο μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, ο κερκοφόρος πυρήνας, ενώ την ώρα της αποκορύφωσης της απόλαυσης της ακρόασης ενεργοποιείτο μια άλλη περιοχή, ο επικλινής πυρήνας. Και οι δύο περιοχές βρίσκονται στο λεγόμενο ραβδωτό σώμα του εγκεφάλου.

Η απελευθέρωση της ντοπαμίνης, σύμφωνα με τους ερευνητές, εξηγεί γιατί η μουσική γεννάει αίσθημα απόλαυσης, αν όχι ηδονής μερικές φορές, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι σε όλες τις κοινωνίες και τις εποχές να την αγαπάνε.
Οι επιστήμονες θεωρούν τη ντοπαμίνη μια χημική ουσία με αρχαία εξελικτική προέλευση στον εγκέφαλο, η οποία υπήρξε -και ακόμα είναι- ουσιώδης για την επιβίωση. Ο μηχανισμός της ντοπαμίνης οδηγεί στην πρόκληση ευχάριστων αισθημάτων για δραστηριότητες που κατ' εξοχήν στηρίζουν τη ζωή, όπως είναι το φαγητό, ενώ στην πορεία του χρόνου, το ίδιο αίσθημα έχει συνδεθεί με άλλα πράγματα, όπως το χρήμα ή τα ναρκωτικά.

Φαίνεται πως κάτι ανάλογο συμβαίνει με την μουσική, η οποία επίσης δεν έχει άμεση σχέση με την επιβίωση του ανθρώπου. Η μουσική «ξυπνάει» το ίδιο εγκεφαλικό κύκλωμα της ανταμοιβής και ευχαρίστησης. Κάθε φορά που κάνουμε κάτι, το οποίο ο εγκέφαλός μας θέλει να ξανακάνουμε, απελευθερώνει ντοπαμίνη για να μας κάνει να νιώσουμε ωραία και να μας δώσει κίνητρο να επαναλάβουμε την πράξη (περισσότερη μουσική, περισσότερο φαγητό, περισσότερα χρήματα κλπ.), σύμφωνα με τους ερευνητές.