Φόβοι για λουκέτα (avgi.gr)

Σύμφωνα με έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ οι 2 στις 10 επιχειρήσεις (21,1%) δήλωσαν πως είναι πολύ πιθανό το προσωπικό τους να μειωθεί το επόμενο εξάμηνο, ενώ μόλις το 5% δήλωσε πως θα προχωρήσει σε προσλήψεις. Εκτιμάται, με βάση τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί σήμερα, πως μέχρι το τέλους του έτους κινδυνεύουν να χαθούν περίπου 190.000 θέσεις εργασίας * Οι επιχειρήσεις που έχουν τα λιγότερα (μέχρι και ένα μήνα) ή καθόλου ταμειακά διαθέσιμα αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα (73,5%) των επιχειρήσεων που κινδυνεύουν να κλείσουν το επόμενο τρίμηνο

Σε ένα εφιαλτικό υφεσιακό τέλμα οδηγείται η ελληνική οικονομία και η κυβέρνηση είναι ιδιαιτέρως ανήσυχη ότι θα βρεθεί από το φθινόπωρο σε ένα ζοφερό τοπίο. Η χώρα ετοιμάζεται να εισέλθει σε ένα κοινωνικό και οικονομικό βάραθρο ως αποτέλεσμα της πανθομολογούμενης αδυναμίας της κυβέρνησης της Ν.Δ. να παραγάγει ένα σχέδιο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, η οποία έχει κάνει ήδη εμφανή τα σημάδια της στην ελληνική οικονομία.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως βρισκόμαστε προ μαζικών λουκέτων στον εμπορικό τομέα της χώρας. Επειδή, πέραν της ανεπάρκειας των μέρων που έλαβε η κυβέρνηση, φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας που κατευθύνεται στις επιχειρήσεις με διάφορα κυβερνητικά προγράμματα (επιστρεπτέα προκαταβολή, ΤΕΠΙΧ ΙΙ, Ταμείο Εγγυοδοσίας) απορροφάται από τις πιο υγιείς και οικονομικά ισχυρές επιχειρήσεις, ενώ αποκλείονται όσες χαρακτηρίζονται «ζόμπι» από τη Ν.Δ.

Το παραπάνω σημαίνει ότι η όποια χρηματοδότηση, είτε μέσω του κράτους είτε μέσω των τραπεζών, δεν θα φθάσει στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα της οικονομίας.
Ισχνή χρηματοδότηση

Ενδεικτικό αυτού του προβλήματος είναι ότι για το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ, μέσω του οποίου μπορούν να χορηγηθούν δάνεια έως 2 δισ. ευρώ με επιδότηση του επιτοκίου για δύο χρόνια από το κράτος, υποβλήθηκαν συνολικά 98.000 αιτήσεις, αλλά έγιναν δεκτές μόνο οι 10.000, σύμφωνα με τα στοιχεία των τραπεζών. Για το πρόγραμμα των εγγυημένων δανείων της Αναπτυξιακής Τράπεζας έχουν ζητηθεί δάνεια άνω των 20 δισ. ευρώ, αλλά το πρόγραμμα, ακόμη και αν όλες οι αιτούσες επιχειρήσεις ήταν αξιόχρεες, δεν μπορεί να διαθέσει περισσότερα από 7 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου οι περισσότερες αιτήσεις θα απορριφθούν.

Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι να μείνουν άνευ ρευστότητας χιλιάδες επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα λόγω της κατάστασης, ωστόσο απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομένων και, αν οδηγηθούν σε λουκέτο, θα προκληθεί πολύ μεγάλο πλήγμα στον κοινωνικό ιστό της Ελλάδας.

Δεν είναι τυχαίο ότι το υπ. Οικονομικών επέλεξε να επεκτείνει το πρόγραμμα της επιστρεπτέας προκαταβολής στην τελευταία παράταση που δόθηκε. Παράλληλα αποκαρδιωτική είναι η εικόνα όσον αφορά την ένταξη των επιχειρήσεων στο πρόγραμμα "Συν-Εργασία" με αποτέλεσμα στην κυβέρνηση και στα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας να προσανατολίζονται είτε σε διορθωτικές κινήσεις, με νέες ασφαλιστικές ελαφρύνσεις των επιχειρήσεων, είτε σε περιορισμό του προγράμματος και της χρηματοδότησής του!

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, στο πρόγραμμα μέσω του οποίου οι επιχειρήσεις απασχολούν μερικώς τους εργαζόμενους, ενώ το Δημόσιο καλύπτει το 60% του απολεσθέντος μισθού και τις εργοδοτικές εισφορές που αντιστοιχούν σε αυτό, έχουν ενταχθεί μόλις 3.000 επιχειρήσεις (!) που απασχολούν 33.100 εργαζομένους.

Ο εμπορικός κόσμος της χώρας φοβάται ότι, εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση και τους επόμενους μήνες, χωρίς ουσιαστική στήριξη των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και για την αναπλήρωση των εισοδημάτων ώστε να τονωθεί η ζήτηση, τότε ο κίνδυνος που θα προκύψει από το απότομο και μαζικό κλείσιμο επιχειρήσεων και την απώλεια χιλιάδων θέσεων απασχόλησης θα είναι τεράστιος.
Η εικόνα σε αριθμούς

Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως καταγράφεται σε σχετική έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ, οι 2 στις 10 επιχειρήσεις (21,1%) δήλωσαν πως είναι πολύ πιθανό το προσωπικό τους να μειωθεί το επόμενο εξάμηνο, ενώ μόλις το 5% δήλωσε πως θα προχωρήσει σε προσλήψεις. Εκτιμάται, με βάση τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί σήμερα, πως μέχρι το τέλους του έτους κινδυνεύουν να χαθούν περίπου 190.000 θέσεις εργασίας.

Την ίδια ώρα 1 στις 3 (33,9%) επιχειρήσεις εκφράζουν τον φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους το επόμενο διάστημα, ενώ σχεδόν 4 στις 10 επιχειρήσεις (37,2%) δήλωσαν ότι το επόμενο διάστημα δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις και 33,4% στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις.

Επίσης 8 στις 10 επιχειρήσεις (81,7%) δήλωσαν πως ο τζίρος τους ήταν μειωμένος το προηγούμενο διάστημα (μήνα) σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας ο μέσος όρος μείωσης του τζίρου είναι 46%. Ακόμη η πλειονότητα των επιχειρήσεων δεν είναι ικανοποιημένη με τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση, καθότι σχεδόν 6 στις 10 (55,1%) δηλώνουν λίγο ή καθόλου ικανοποιημένες.
Χάθηκε πολύτιμος χρόνος

Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει απολέσει τη δυνατότητα να καταρτίσει ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την εξάπλωση του κορωνοϊού. Αποτέλεσμα της κυβερνητικής ολιγωρίας είναι να δημιουργείται ντόμινο αρνητικών εξελίξεων τόσο σε εργασιακό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, το οποίο δημιουργεί ένα εκρηκτικό "μείγμα" ανησυχίας για το τι μέλλει γενέσθαι, ενώ τα πρώτα σημάδια της κρίσης είναι εμφανέστατα.

Η απορρύθμιση της εργασίας έχει αρχίσει οδηγώντας σε αύξηση των απολύσεων και μείωση μισθών για τους εργαζομένους, κάτι το οποίο καταγράφεται. Σωρευτικά για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2020 οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν σε 512.791 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 539.940 οδηγώντας σε αρνητικό ισοζύγιο 27.149 θέσεων. Σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο προέκυψε επιδείνωση κατά 186.924 θέσεις εργασίας.
Η παραδοχή για τεράστια ύφεση

Άλλωστε κάθε μέρα γίνεται ολοένα και πιο φανερό το βάθος της ύφεσης που θα πλήξει την Ελλάδα. Η Εθνική Τράπεζα δημοσιοποίησε σχετική ανάλυση, στην οποία αναφέρει ότι η ύφεση έφτασε το 21% τον Απρίλιο, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας εκτίμησε ότι η πτώση του ΑΕΠ θα φτάσει το 16% το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Βέβαια ο υπουργός επέμεινε ότι η ύφεση δεν θα ξεπεράσει το 8% για το σύνολο του έτους, κάτι το οποίο φαντάζει αισιόδοξο δεδομένων των συνθηκών, την ώρα που οι περισσότεροι αναλυτές «βλέπουν» ποσοστό κοντά στο 10%.
Σε δεινή θέση οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Ένας επιπρόσθετος δείκτης, που φανερώνει σε πόσο ευάλωτη θέση βρίσκονται οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις στην παρούσα συγκυρία, αφορά τα ταμειακά τους διαθέσιμα.

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας 4 στις 10 επιχειρήσεις (40,7%) είτε δεν έχουν ταμειακά διαθέσιμα (14,8%) είτε επαρκούν για λιγότερο από ένα μήνα (10,7%) είτε επαρκούν για ένα μήνα (15,2%). Το 13,7% δήλωσε πως επαρκούν για δύο μήνες, το 14,8% για 3-4 μήνες, το 9,9% για 5-6 μήνες και το 10,6% για περισσότερο από 6 μήνες.

Από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει ότι οι επιχειρήσεις που έχουν τα λιγότερα (μέχρι και ένα μήνα) ή καθόλου ταμειακά διαθέσιμα αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα (73,5%) των επιχειρήσεων που κινδυνεύουν να κλείσουν το επόμενο τρίμηνο. Αποτελούν επίσης το 61,4% των επιχειρήσεων που δηλώνουν πως δεν θα καταφέρουν να φανούν συνεπείς στις ασφαλιστικές και φορολογικές τους υποχρεώσεις και το 42,2% των επιχειρήσεων που θα προχωρήσουν σε μείωση προσωπικού.

Είναι προφανές πως απαιτούνται επιπρόσθετα μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων αυτών που αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη ένταση τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, κάτι το οποίο φαίνεται να μην απασχολεί την κυβέρνηση της Ν.Δ..
Εκτροχιασμός στον προϋπολογισμό

Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν την ώρα που υπάρχει δημοσιονομικός εκτροχιασμός, ο οποίος μεταφράζεται σε έλλειμμα μεγαλύτερο του προβλεπόμενου περίπου κατά 5 δισ. ευρώ (και για την ακρίβεια 4.982 εκατ. ευρώ) και απεικονίζεται στον κρατικό προϋπολογισμό του πενταμήνου Ιανουαρίου - Μαΐου, καθώς αυτό ανήλθε σε ταμειακή βάση στα 7.494 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για 2.512 εκατ. ευρώ.

Η εκτίναξη αυτή του ελλείμματος στο πεντάμηνο, η οποία στο αντίστοιχο περυσινό διάστημα είχε συγκρατηθεί στα 1.760 εκατ. ευρώ, οφείλεται και στην πανδημία και στα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για εταιρείες και ιδιώτες, αλλά και στις δημοσιονομικές αστοχίες που καταγράφονταν σταθερά κατά τους προηγούμενους μήνες.

Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της εικόνας διαδραμάτισε η υστέρηση των καθαρών εσόδων του Μαΐου, που έφθασε το 1,42% σημειώνοντας απόκλιση κατά 43,17%.