Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή

από **Διαχειριστής** 8/8/2023, 12:24

Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή

ΜΑΡΙΑ ΜΑΛΤΕΖΑ
28/09/2022

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Αναιμία: τι είναι;

Η αναιμία αποτελεί μία κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός έχει λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια από όσα είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του. [1]
Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η αναιμία σε ένα άτομο μπορεί να αποτελεί είτε μόνιμη είτε παροδική κατάσταση, ενώ η σοβαρότητά της ποικίλλει ανά περίπτωση. [1]

Είδη αναιμίας

Υπάρχουν διάφορα είδη αναιμίας, άλλα κληρονομικά και άλλα επίκτητα. Η πιο κοινή μορφή αναιμίας παγκοσμίως και για τα δύο φύλα και σε όλες τις ηλικίες είναι η σιδηροπενική αναιμία.
Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά οι βασικότερες μορφές αναιμίας:

Σιδηροπενική αναιμία: Οφείλεται στην ανεπάρκεια του οργανισμού σε σίδηρο και μπορεί να είναι αποτέλεσμα μειωμένης διατροφικής πρόσληψης (π.χ. vegans), απώλειας αίματος (έμμηνος ρύση), δυσαπορρόφησης του σιδήρου ή παθολογικών καταστάσεων.
Μεγαλοβλαστική αναιμία: Οφείλεται σε ανεπάρκεια φυλλικού οξέος, βιταμίνης Β12 ή και των δύο. Τα συστατικά αυτά είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική αιμοποίηση.
Κακοήθης αναιμία: Οφείλεται σε έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα (IF) που είναι απαραίτητος για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 από τον οργανισμό.
Μεσογειακή αναιμία ή θαλασσαιμία: Αποτελεί κληρονομικό τύπο αναιμίας που εμφανίζεται κυρίως στους λαούς της Μεσογείου. Υπάρχουν διάφορες μορφές θαλασσαιμίας, ενώ πέρα από τους νοσούντες υπάρχουν και οι λεγόμενοι φορείς – στίγμα της Μεσογειακής αναιμίας – που είναι συνήθως ασυμπτωματικοί. Εμφανίζεται όταν επηρεάζεται η σύνθεση σε κάποια από τις αλυσίδες της HbA (κύρια αιμοσφαιρίνη στον άνθρωπο).
Δρεπανοκυτταρική αναιμία: Κληρονομική μορφή αναιμίας, στην οποία τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν ένα ανώμαλο δρεπανοειδές σχήμα, πεθαίνουν πρόωρα και οδηγούν σε έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων στον οργανισμό.
Αιμολυτική αναιμία: Σε αυτήν την περίπτωση τα ερυθρά αιμοσφαίρια καταστρέφονται με ταχύτερο ρυθμό από αυτόν που παράγονται τα νέα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανεπάρκεια σε αυτά. Μπορεί να είναι τόσο κληρονομική όσο και επίκτητη κατάσταση.
Απλαστική αναιμία: Αποτελεί σπάνια αλλά πολύ σοβαρή μορφή αναιμίας, κατά την οποία δεν παράγεται επαρκής αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Αναιμία: τιμές & εξετάσεις

Όποιος επιθυμεί να ελέγξει το ενδεχόμενο αναιμίας, θα πρέπει να πραγματοποιήσει μία γενική αιματολογική εξέταση και να ενημερώσει τον γιατρό του σχετικά με το οικογενειακό ιστορικό. [2]
Η εξέταση αίματος θα δείξει εάν υπάρχει αναιμία, στην οποία περίπτωση διενεργούνται περαιτέρω αναλύσεις για να βρεθεί η αιτία και το είδος αυτής, με σκοπό τη σωστή διαχείριση της κατάστασης.
Οι τιμές που εξετάζονται είναι, κατά κύριο λόγο, οι εξής: [2]

Αιματοκρίτης
Αιμοσφαιρίνη
MCV
MCH
Σίδηρος ορού
Φερριτίνη
Βιταμίνη Β12
Φολικό οξύ
Τρανσφερίνη
ΔΕΚ (δικτυοερυθροκύτταρα)
ΤΚΕ (ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων)
Σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC)

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία του μυελού των οστών. Υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες είναι σημαντικό να γίνεται προληπτικός έλεγχος, όπως στην περίπτωση των γυναικών που επιθυμούν να συλλάβουν (προγεννητικός έλεγχος).

Αναιμία: συμπτώματα

Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τους διάφορους τύπους αναιμίας ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία αλλά και τη σοβαρότητα της νόσου. [3] Σε περιπτώσεις ήπιας μορφής τα άτομα είναι συχνά ασυμπτωματικά για αρκετό καιρό μέχρι να εκδηλωθούν τα πρώτα σημάδια.
Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή %CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B1-infographic

Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή %CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B1-infographic

Πολλοί αναρωτιούνται πώς φαίνονται τα συμπτώματα αναιμίας. Χαρακτηριστικά σημάδια αποτελούν τα παρακάτω: [3]

Αίσθημα κόπωσης
Γενική αδυναμία
Τάση για λιποθυμία
Αίσθημα παλμών
Ταχυκαρδία ή αρρυθμίες
Δύσπνοια
Υπνηλία
Ωχρότητα στο πρόσωπο (λευκό ή κιτρινωπό χρώμα)
Πονοκέφαλος
Πόνος στο στήθος
Δυσκολία συγκέντρωσης και απομνημόνευσης
Ευερεθιστότητα
Εύθραυστα νύχια
Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
Παγωμένα άκρα
Αλλοιώσεις στη γεύση
Γλωσσίτιδα
Διόγκωση της σπλήνας
Σκούρο χρώμα κοπράνων (μαύρο χρώμα συχνά οφείλεται στην απώλεια αίματος)

Αναιμία: θεραπεία

Η διαχείριση της αναιμίας εξαρτάται αφενός από το είδος αυτής και αφετέρου από τη σοβαρότητά της. [4]
Η θεραπεία για το κάθε άτομο είναι εξατομικευμένη και σχεδιάζεται πάντα σε συνεργασία με τον θεράποντα γιατρό. Συνήθως, περιλαμβάνει την τήρηση κατάλληλης διατροφής, τη λήψη ενός ή περισσοτέρων διατροφικών συμπληρωμάτων ή/και μεταγγίσεις αίματος σε ορισμένες περιπτώσεις. [4]

Αναιμία: διατροφή

Πολλοί αναρωτιούνται ποια είναι η κατάλληλη διατροφή για αναιμία, με σκοπό είτε να προλάβουν, είτε να αντιμετωπίσουν την παραπάνω κατάσταση. Σε γενικές γραμμές συστήνεται να καταναλώνονται τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, φολικό οξύ και βιταμίνη Β12 και να αποφεύγονται τα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Τροφές για αναιμία

Ο σίδηρος υπάρχει σε πολλές τροφές, τόσο ζωικής προέλευσης (αιμικός σίδηρος) όσο και φυτικής προέλευσης (μη αιμικός σίδηρος).
Βασικότερες πηγές του αποτελούν οι εξής:

Συκώτι
Κόκκινο κρέας
Πουλερικά
Θαλασσινά
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
Φασόλια
Φακές
Αυγά
Ξηροί καρποί
Αποξηραμένα φρούτα

Ο μη αιμικός σίδηρος δεν αξιοποιείται τόσο καλά από τον οργανισμό, γι’ αυτό και συστήνεται η κατανάλωσή του να συνοδεύεται από πηγές αιμικού σιδήρου ή/και πηγές βιταμίνης C (πορτοκάλι, πιπεριές, φράουλες) που αυξάνουν την απορρόφησή του.
Από την άλλη πλευρά, συστήνεται να αποφεύγεται η παράλληλη κατανάλωσή του με τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (π.χ. γαλακτοκομικά), τανίνες (καφές, τσάι) και φυτικά οξέα (π.χ. σιτηρά ολικής άλεσης) που μειώνουν σημαντικά το βαθμό απορρόφησης του σιδήρου.

Βότανα για αναιμία

Πέρα από την καθημερινή διατροφή, στην πρόληψη και καλύτερη διαχείριση της αναιμίας μπορούν να βοηθήσουν και διάφορα βότανα.
Αξίζει, βέβαια, να τονιστεί ότι η θεραπευτική κατανάλωση των βοτάνων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού συστήνεται να αποφεύγεται, ενώ τα άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να ενημερώνουν πρώτα τον γιατρό τους.

Ταραξάκο

Το ταραξάκο ή πικραλίδα (αλλιώς Dandelion, Taraxacum officinale) είναι ένα βότανο με πολλές ευεργετικές δράσεις για τον οργανισμό και μπορεί να καταναλωθεί είτε με τη μορφή τσαγιού είτε ως συμπλήρωμα διατροφής. Οι ουσίες που βρίσκονται στα φύλλα και τη ρίζα του φαίνεται πως βοηθούν στην προστασία του ήπατος, της χολής και των νεφρών, στην πέψη, ενώ παρέχουν και ήπια διουρητική δράση. [5]
Επιπλέον, το ταραξάκο αποτελεί πλούσια πηγή σιδήρου, καλίου, ασβεστίου, φωσφόρου, νιασίνης και άλλων πολύτιμων συστατικών. [5] Η υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο το καθιστά κατάλληλο βοήθημα για την πρόληψη ή αντιμετώπιση της αναιμίας που οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα σιδήρου. [5]

Τσουκνίδα

Η τσουκνίδα ( αλλιώς stinging nettle ή Urtica dioica) είναι ένα βότανο γνωστό για τη συμβολή του στην αντιμετώπιση πολλών παθολογικών καταστάσεων (άσθμα, ατοπική δερματίτιδα, αρθρίτιδα, ρευματοπάθεια, καλοήθη υπερπλασία του προστάτη κ.ά.). Τα συστατικά που περιέχει τις προσδίδουν ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιαλλεργικές και διουρητικές ικανότητες. [6]
Μεταξύ πολλών βιταμινών και μετάλλων (π.χ. ασκορβικό οξύ, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο), τα φύλλα της τσουκνίδας περιέχουν σημαντική ποσότητα σιδήρου. [6] Θεωρείται πως μπορούν να βοηθήσουν σε περιπτώσεις αναιμίας, αυξάνοντας τη δέσμευση του σιδήρου από τον οργανισμό. [6] Πέρα από τη λήψη κάποιου διατροφικού συμπληρώματος, τα φύλλα τσουκνίδας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή τσαγιού και στο μαγείρεμα. [6]

Μαϊντανός

Ο μαϊντανός (Parsley) είναι ένα πολύτιμο και ευρέως χρησιμοποιούμενο βότανο, το οποίο διαθέτει διουρητική δράση και προστατεύει από πολλές παθήσεις. [7] Περιέχει πλήθος βιταμινών και μετάλλων, μεταξύ των οποίων σίδηρο και βιταμίνη C. Η υψηλή ποσότητα σιδήρου, συνδυαστικά με τη βιταμίνη C που αυξάνει την απορρόφησή του, συμβάλλουν στην προστασία από την αναιμία και στην καλύτερη διαχείρισή της. [7]
Μπορεί να προστεθεί σε σαλάτες, κρύα σάντουιτς, μαγειρευτά φαγητά, χυμούς και smoothies, ενώ μπορεί να καταναλωθεί και ως αφέψημα.

Alfalfa

Το alfalfa (Medicago sativa) είναι ένα βότανο με πολλές ευεργετικές ιδιότητες (αντιπυρετικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιμικροβιακές, διουρητικές κ.ά.). [8] Αποτελεί καλή πηγή σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου, μαγνησίου, λιποδιαλυτών και υδατοδιαλυτών βιταμινών, χλωροφύλλης και πολλών αντιοξειδωτικών στοιχείων. [8]
Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση του συγκεκριμένου βοτάνου σε θεραπευτικές δόσεις μπορεί να συμβάλλει στη διαχείριση της αναιμίας και να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά του σιδήρου και του φολικού οξέος. [8]
Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή %CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AD%CF%82

Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή %CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AD%CF%82

Αναιμία στα παιδιά

Πέρα από τον ενήλικο πληθυσμό, σε σημαντικά ποσοστά εμφανίζεται αναιμία στα παιδιά ή και σε βρέφη [9]. Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν διάφορες μορφές, τόσο κληρονομικές όσο και επίκτητες.
Όσον αφορά τον ανήλικο πληθυσμό, φαίνεται να επικρατεί σε μεγαλύτερη συχνότητα η σιδηροπενική αναιμία, η οποία μπορεί να οφείλεται σε πλήθος παραγόντων. [10]
Βασικές αιτίες αποτελούν οι εξής: [9][10]

Επιλεκτική διατροφή (φτωχή σε σίδηρο, βιταμίνη C και άλλα απαραίτητα συστατικά)
Γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης (βρεφική και προεφηβική ηλικία)
Μειωμένη πρόσληψη τροφής (π.χ. κορίτσια σε δίαιτα)
Αυξημένη απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση στα κορίτσια
Έντονη άσκηση
Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (π.χ. κοιλιοκάκη)

Η αναιμία σε παιδιά εκδηλώνεται κυρίως με χλωμότητα, αλλαγή στην όψη των χειλιών και της περιοχής κάτω από τα βλέφαρα, κόπωση, υπνηλία, ευερεθιστότητα, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και απομνημόνευσης και αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων. [9][10]
Είναι σημαντικό να γίνεται τακτικός εργαστηριακός έλεγχος στα βρέφη και τα παιδιά, καθώς η πρόληψη αποτελεί το παν, και το οποιοδήποτε ανησυχητικό σύμπτωμα δε θα πρέπει να αφήνεται αδιερεύνητο.

Αναιμία στην εγκυμοσύνη

Η εμφάνιση αναιμίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελεί αρκετά συχνή κατάσταση και επηρεάζει πολλές γυναίκες παγκοσμίως. [11]
Κατά την κύηση αυξάνεται σημαντικά ο όγκος του πλάσματος στο αίμα, καθώς και οι ημερήσιες απαιτήσεις στα περισσότερα θρεπτικά συστατικά (π.χ. σίδηρος). [11] Συχνότερα παρουσιάζεται αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου (σιδηροπενική) και λιγότερο συχνά λόγω έλλειψης φολικού οξέος και βιταμίνης Β12 (μεγαλοβλαστική). [11][12][13]

Η αναιμία εκδηλώνεται και σε αυτήν την περίπτωση με συμπτώματα όπως [11][12]:

Ωχρότητα
Αίσθημα κόπωσης και ζάλης
Ταχυπαλμία
Δύσπνοια
Λιποθυμία
Γλωσσίτιδα

Για την πρόληψη και αντιμετώπιση των παραπάνω καταστάσεων, με σκοπό την προάσπιση της υγείας της μητέρας και του νεογνού, οι ειδικοί συστήνουν την τήρηση ισορροπημένης διατροφής που να καλύπτει τις ανάγκες της εγκυμονούσας και του εμβρύου. [11][12]
Επιπλέον, οι γιατροί συνήθως συστήνουν τη λήψη διατροφικών συμπληρωμάτων με σίδηρο, φολικό οξύ ή/και βιταμίνη Β12, ανάλογα με την κάθε περίπτωση. [11][12][13]

Αναιμία με υψηλή φερριτίνη: μπορεί να συμβεί;

Η χαμηλή συγκέντρωση φερριτίνης στον ορό υποδεικνύει χαμηλά επίπεδα σιδήρου και κίνδυνο αναιμίας. Από την άλλη πλευρά, η υψηλή φερριτίνη σχετίζεται κυρίως με υπερπρόσληψη σιδήρου, χρόνιες παθολογικές καταστάσεις και ηπατικές νόσους.
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις αναιμίας στις οποίες παρατηρείται αυξημένη φερριτίνη (π.χ. σιδηροβλαστική αναιμία). Για παράδειγμα, η αναιμία που οφείλεται σε κάποιο χρόνιο νόσημα μπορεί να συνοδεύεται από φυσιολογικές ή αυξημένες τιμές φερριτίνης. Άλλη περίπτωση αποτελεί η αύξηση της φερριτίνης σε περίπτωση οξείας λοίμωξης, η τιμή της οποίας μπορεί να κρύψει την ύπαρξη αναιμίας. [14]
Στο Vita4you.gr θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα διατροφής για αναιμία.
Βιβλιογραφία:

1. Anemia in Clinical Practice: Definition and Classification: Does Hemoglobin Change With Aging?
2. Anemia: Diagnosis
3. Anemia: Symptoms
4. Anemia: Treatment and management
5. Dandelion: Phytochemistry and clinical potential
6. Stinging Nettle: A herb with tremendous pharmacological potential
7. Parsley-benefits & side effects on health
8. A review on Medicago sativa: A potential medicinal plant
9. Anemia in children: prevalence, causes, diagnostic work-up and long-term consequences
10. Iron Deficiency Anemia in Children
11. Anaemia in pregnancy
12. Diagnosis and treatment of iron-deficiency anaemia in pregnancy and postpartum
13. Iron deficiency in pregnancy
14. Anemia with High Ferritin- Do They Warrant a GI Workup?

1	#1
2	#352
3	#000000
4	#0000ff
5	#175
6	#news
7	#2
8	#954f72
9	#380-7163

Δευ	Τρι	Τετ	Πεμ	Παρ	Σαβ	Κυρ
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή

Αναιμία: τι είναι, συμπτώματα και διατροφή

Αναιμία: τι είναι;

Είδη αναιμίας

Αναιμία: τιμές & εξετάσεις

Αναιμία: συμπτώματα

Αναιμία: θεραπεία

Αναιμία: διατροφή

Τροφές για αναιμία

Βότανα για αναιμία

Ταραξάκο

Τσουκνίδα

Μαϊντανός

Alfalfa

Αναιμία στα παιδιά

Αναιμία στην εγκυμοσύνη

Αναιμία με υψηλή φερριτίνη: μπορεί να συμβεί;