Ημερησία: Ακρίβεια: «Απλησίαστα» τα τρόφιμα και το 2023 - Οι φόβοι και τα σενάρια για νέα μέτρα

Οι προοπτικές για τη πορεία των τιμών δεν είναι καθόλου ευοίωνες, καθώς οι διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές προβλέπουν ότι και φέτος θα συνεχιστεί το ράλι αν και με χαμηλότερες ταχύτητες. Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η ακρίβεια θα μείνει για τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 13.01.23 08:00
Σίσσυ Σταυροπιερράκου      

Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει. Παρά την υποχώρηση του πληθωρισμού, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα όχι μόνο δεν περιορίζονται αλλά τρέχουν με ολοένα και πιο αυξανόμενο ρυθμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μέσες ανατιμήσεις στην ομάδα των ειδών διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών τον Δεκέμβριο έτρεχαν με «ταχύτητα» 15,5% έναντι 4,3% το 2021,προκαλώντας ισχυρό πλήγμα στα εισοδήματα των νοικοκυριών.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο ΕΝΑ, τα ελληνικά νοικοκυριά την τριετία 2022-2024 αναμένεται να απωλέσουν περίπου το 20% του πραγματικού εισοδήματος και της αγοραστικής τους δύναμης λόγω των αυξήσεων στις τιμές.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ράλι των ανατιμήσεων σε δεκάδες βασικά αγαθά θα συνεχιστεί με αμείωτη ένταση και το 2023. Οι τιμοκατάλογοι των προμηθευτών και βιομηχανιών που καταφθάνουν στις αλυσίδες λιανικής περιέχουν νέες ανατιμήσεις έως και 20% και αναμένεται να εμφανιστούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ τις επόμενες εβδομάδες.
Η σύγκριση των τιμών από τον Ιανουάριο του 2022 και πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Ιούνιο, είναι αποκαλυπτικές της κατάστασης, ενώ φαίνεται ξεκάθαρα πως, σε συνδυασμό με το κόστος ενέργειας και καυσίμων, η ακρίβεια πλέον έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.
Επιπλέον, η ψαλίδα ανάμεσα στον γενικό πληθωρισμό και στον πληθωρισμό των τροφίμων μεγαλώνει συνεχώς. Τον Σεπτέμβριο του 2022, με πληθωρισμό 12%, η αύξηση στο ψωμί και στα δημητριακά ήταν 18,4%, ενώ στα κρέατα, ως γενική κατηγορία, καταγράφηκε άνοδος της τιμής κατά 17,6% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2021. Τον Δεκέμβριο με πληθωρισμό 7,2% η αύξηση στα γαλακτομικά ήταν 25%, σε ψωμί και δημητριακά 18,1% και στα κρέατα 17,8%.

►Διαβάστε και: Ανάλυση - πληθωρισμός: Ανέβηκε σαν ρουκέτα, θα πέσει σαν... φτερό - Τι πρέπει να περιμένουμε

Δυσοίωνες οι προοπτικές

Οι προοπτικές για τη πορεία των τιμών δεν είναι καθόλου ευοίωνες, καθώς οι διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές προβλέπουν ότι και φέτος θα συνεχιστεί το ράλι αν και με χαμηλότερες ταχύτητες. Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η ακρίβεια θα μείνει για τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμη.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, ο πληθωρισμός από 9,4% το 2022 σε μέσα επίπεδα, θα μειωθεί στο 5,8% το 2023 και περαιτέρω στο 3,6% το 2024, κυρίως λόγω της εκτιμώμενης αποκλιμάκωσης των τιμών της ενέργειας.
Η Κομισιόν προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 6% από 10% το 2022 για να υποχωρήσει στο 2,4% το 2024 και στο 1,9% από το 2025.
Ο ΟΟΣΑ αναμένει πτώση στο 4,5% από το 9,7% το 2022 και περαιτέρω στο 2,3% το 2024 και στο 2% το 2025, ενώ το ΔΝΤ βλέπει πληθωρισμό 3,2% από 9,2% πέρυσι με υποχώρηση στο 3,2% για φέτος και κοντά στο επίπεδο του 2% το 2024.
Από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών τοποθετεί το πήχη για το τρέχον έτος στο 5% έναντι 9,4% το 2022 για να κατέβει στο 2,3% το 2024.

►Διαβάστε και: Πληθωρισμός: Φρένο με 7,2% τον Δεκέμβριο - «Φωτιά» οι αυξήσεις στα τρόφιμα, επιμένει η ακρίβεια

Υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα

Η ακρίβεια στις τιμές των τροφίμων και τις υπηρεσίες είναι το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση στην πορεία προς τις κάλπες. Οπως δείχνουν και τα ευρήματα που δημοσιοποίησε το Ευρωβαρόμετρο η ακρίβεια ανάγεται σε κεντρικό πολιτικό πρόβλημα, καθώς οι συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών είναι γενικευμένες και καταλυτικές, τη στιγμή που όσες παρεμβάσεις έχουν επιχειρηθεί στοχεύουν στην πρόσκαιρη στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Είναι ενδεικτικό ότι το αυξανόμενο κόστος ζωής αποτελεί την κυριότερη ανησυχία του συνόλου των Ελλήνων, που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας το ιστορικό 100% –ένα ποσοστό που δεν έχει ξανακάνει την εμφάνισή του στα μέχρι τώρα αποτελέσματα της τακτικής δημοσκόπησης της ΕΕ.
H κυβέρνηση μέσα στον Φεβρουάριο θα ενεργοποιήσει την οικονομική ενίσχυση που δικαιούνται να λάβουν τα νοικοκυριά για την αγορά τροφίμων και ειδών διαβίωση, το Market Pass. Aπό αυτό τον μήνα έως και τον Ιούλιο, το υπουργείο Οικονομικών θα πιστώνει είτε τους τραπεζικούς λογαριασμούς είτε τις άυλες ψηφιακές κάρτες των δικαιούχων με ποσά που ξεκινούν από 22 ευρώ με τον συνολικό προϋπολογισμό του μέτρου να φτάνει τα 650 εκατ. ευρώ και να χρηματοδοτείται από τον φόρο στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων.
Παράλληλα, εξετάζει και άλλες έκτακτες παροχές, από το αποθεματικό του ενός δισ. ευρώ που προορίζεται για τις ενεργειακές επιδοτήσεις.