Εδώ και καιρό κάθε επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ είναι επίπονη. Τις πρώτες μέρες φεύγοντας από το ταμείο έχοντας πληρώσει σχεδόν τα διπλά σαστίζαμε κοιτάζοντας αποσβολωμένοι τον λογαριασμό. Πλέον κάθε βδομάδα στεκόμαστε με τρόμο μπροστά στον πάγκο με τα τυριά, καθώς με τις τιμές που έχουν θα μπορούσαν να εκτίθενται σε προθήκες κοσμηματοπωλείων. Γυρίζουμε στο σπίτι υποφέροντας για τα «αλυσοδεμένα» με αντικλεπτικά ελαιόλαδα και αναπολούμε τις στιγμές που τα βρίσκαμε να κάθονται ελεύθερα και ανέμελα στα ράφια. Η αύξηση των τιμών στα βασικά είδη διατροφής δεν δημιουργεί πρόβλημα μόνο στην καθημερινότητά μας. Μακροπρόθεσμα μας αλλάζει τις συνήθειες. Επίσης τι μπορεί να σημαίνει για την υγεία μας η αντικατάσταση προϊόντων υψηλής ποιότητας με άλλα που είναι χαμηλότερης κλάσης;
Ένας από τους πιο ωραίους δρόμους να κατανοήσει κανείς την ιστορία περνάει από το στομάχι. Ο Φερνάν Μπροντέλ ήταν ο πρώτος διδάξας και του οφείλουμε πολλά για τα μνημειώδη έργα του, στα οποία μελετά την Ευρώπη μέσα από τον υλικό πολιτισμό. Στη λογική αυτή κινείται το βιβλίο «Ιστορία της γεύσης» που επιμελήθηκε ο Πολ Φρίντμαν, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, με ειδίκευση στη μεσαιωνική περίοδο της Ισπανίας. Ο Φρίντμαν ο οποίος είναι και λάτρης της καλής κουζίνας διευκρινίζει στην εισαγωγή του έργου ότι γεύση δεν είναι μόνο ό,τι απέμεινε μέχρι σήμερα από έναν πολιτισμό ή από τις συνήθειες μιας ομάδας αριστοκρατών, αλλά ούτε και η σημερινή «γαστρονομική» πρωτοπορία. Η ιστορία της τροφής αποτελεί μέρος της κοινής ανθρώπινης ιστορίας, ενώ η κουζίνα κάθε κοινωνίας είναι άκρως ενδεικτική για την ψυχή που κρύβει. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δέκα κεφάλαια, τα οποία είναι γραμμένα από ισάριθμους ιστορικούς γεύσης και καλύπτουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης πορείας από την προϊστορία έως σήμερα.
Έτσι, από στοιχεία που παρατίθενται μέσω αρχαιολογικών ευρημάτων μαθαίνουμε πώς τρέφονται οι πρόγονοί μας πριν από την επανάσταση της γεωργίας και πώς άλλαξε η διατροφή τους με την έλευση της κτηνοτροφίας, η οποία έστρεψε το ενδιαφέρον στα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά. Στη συνέχεια εξετάζεται ο κλασικός κόσμος από τον Όμηρο μέχρι τη Ρώμη και ο τρόπος που διαμορφώθηκαν οι διατροφικές συνήθειες με το εμπόριο και τις κτήσεις επηρεάζοντας τους μεταγενέστερους πολιτισμούς. Τα βασικά υλικά των ομηρικών τραπεζιών περιλάμβαναν μόνο κρέας, ψωμί και κρασί ενώ για τους Ρωμαίους ποιητές καλός άνθρωπος θεωρείται ο λιτοδίαιτος. Στην αρχαία Ρώμη το φαγητό συνδεόταν με την ηδυπάθεια, ενώ στη μεσαιωνική χριστιανική Δύση, με το χαρακτηριστικό αυτό συνδέθηκε η κατανάλωση κρέατος. Εξού και απαγορευόταν ή ήταν περιορισμένη η βρώση του στα μοναστικά τάγματα. |